Tüketici örgütleri dijital dolandırıcılıklara karşı çözüm arıyor
Bu yıl 29'uncusu düzenlenen Tüketici Konseyi toplantısında, dijital mağduriyetlerden sahte ürünlere, kiralardaki fahiş artışlardan kredi kartı borçlarına kadar pek çok sorun gündeme taşındı.
Türkiye genelinde artan tüketici şikâyetleri, bu yıl Ankara’da gerçekleştirilen 29. Tüketici Konseyi toplantısında masaya yatırıldı. Ticaret Bakanlığının ev sahipliğinde yapılan toplantıda, günlük yaşamda vatandaşları mağdur eden pek çok konu görüşülürken, özellikle dijital ortamda yaşanan sömürü ve dolandırıcılık vakaları öne çıktı.
Edinilen bilgiye göre toplantıda; hedefli reklamcılık, veri güvenliği, istenmeyen aramalar ve e-postalar, yapay zekânın tüketici haklarına etkisi gibi başlıklar tartışıldı. Tüketici dernekleri temsilcileri güncel sorunlarını aktardı, çözüm önerilerini paylaştı. Bu kapsamda oluşturulan çalıştay gruplarının tavsiye kararları, Konsey’in gündeminde yer aldı.
Tüketiciyi Koruma Derneği Genel Başkanı Aziz Koçal, son dönemde artan sorunlara dikkat çekerek, “Taklit ve tağşiş ürünler piyasada giderek artıyor. Merdiven altı üretimler ciddi risk oluşturuyor. Bunun yanında kiralardaki fahiş artışlar da en önemli şikâyetlerden biri haline geldi. Bankaların ve finans kuruluşlarının tüketicilerden aldığı masraf ve ücretler de yine gündemdeki konular arasında” dedi.
Koçal, internet üzerinden yapılan alışverişlerde de benzer mağduriyetler yaşandığını belirtti: “Yanıltıcı reklamlar, teslim edilmeyen ürünler, sahte siteler ve mesafeli satış sözleşmelerine uyulmaması gibi sorunlar en çok şikâyet edilen konular arasında. Gelişen teknoloji ve yapay zekâ kullanımının artmasıyla dolandırıcılık vakaları zirveye ulaştı. Üstelik hakkını arayan tüketiciler karmaşık prosedürler arasında zorlanıyor.”
Kişisel verilerin korunmasına da değinen Koçal, zararın sorumlusunun tüketici değil güvenlik açığı bulunan kurumlar olması gerektiğini söyledi. Konsey toplantısında sundukları önerileri ise şöyle sıraladı: “Siber suçlarla etkin mücadele, kurumlar arası iletişim ağının güçlendirilmesi, dolandırıcılık başvurularında bürokratik engellerin kaldırılması ve sürece hızlı müdahale edilmesi önemli. Tüketiciyi aydınlatan kamu spotlarının hazırlanması, temel gıda ürünlerinde KDV’nin azaltılması, lüks tüketimden daha yüksek vergi alınması, kredi faizlerinin düşürülmesi, borç yapılandırması yapılması, gıda üretiminde denetimlerin sıkılaştırılması ve dijital alışverişlerde hakların güçlendirilmesi öncelikli konular arasında.”
Koçal ayrıca, tüketici hakem heyetlerinin daha etkin hale getirilmesi gerektiğini vurguladı: “Bu heyetlerin daha hızlı hizmet vermesi için iyileştirilmesi lazım. Sayılarının azaltılması değil, güçlendirilmesi yönünde çalışma yapılmasını bekliyoruz. Böylece tüketici sorunlarının çözümü de hızlanacaktır.”
Tüketici Hakları Derneği Genel Başkanı Ergün Kılıç da konseyde yaptıkları önerilere değinerek, tüketicinin yalnızca aldığı ürün nedeniyle mağduriyet yaşayan kişi olarak görülmemesi gerektiğini belirtti. “Yaşam standartları kamu tarafından garanti altına alınmalı, özellikle barınma hakkı güvence altına alınmalı” dedi.
Kılıç, ayrıca sürdürülebilir bir finans modelinin geliştirilmesi, kronik hastaların ilaca erişiminin kolaylaştırılması, yaşlılar için bakım hizmetlerinin artırılması gerektiğini ifade etti. Özel eğitime ihtiyaç duyan ya da yoksul ailelerde yaşayan çocukların da kapsayıcı politikalarla desteklenmesinin önemini vurguladı.
Dijital eşitsizlik konusuna dikkat çeken Kılıç, “Ücretsiz internet ve cihaz desteği çalışmalarına ağırlık verilmeli. Özellikle çocuk, genç ve yaşlı gibi kırılgan gruplar için farkındalık kampanyaları düzenlenmeli. Kamu kurumları içinde tüketici örgütü temsilcilerinin yer alması gerektiğini düşünüyoruz” diye konuştu.
Toplantı sonunda, tüketici örgütleri temsilcileri dijital mağduriyetlere karşı ortak bir yol haritası çıkarılması gerektiği konusunda hemfikir oldu.
Bakmadan Geçme
