Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı Yenidoğan Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Yakup Aslan, bebeklerde ölümcül veya kalıcı hasarlara yol açabilen sarsılmış bebek sendromuna ilişkin önemli değerlendirmelerde bulundu. AA muhabirine konuşan Aslan, sendromun özellikle iki yaş altındaki bebeklerde ani ve kontrolsüz sarsma sonucu gelişen ciddi bir beyin travması olduğunu söyledi.
Prof. Dr. Aslan, sendromun belirtilerinin çok çeşitli olabileceğini, bazı bulguların sadece doktorlar tarafından tespit edilebildiğini belirterek şunları aktardı:
“Mesela gözün retina tabakasında kanama olabiliyor, beyin kanaması gelişebiliyor. Bunlar erken dönemde bulgu vermeyebilir. İleri dönemlerde epilepsi, zeka ve motor gelişim geriliği gibi sorunlar görülebiliyor. Bunları ancak doktor görebilir.”
Ailelerin de fark edebileceği bazı belirtiler olduğuna değinen Aslan, özellikle davranış değişikliklerine dikkat çekilmesi gerektiğini ifade etti. Aşırı huysuzluk, sebepsiz ağlama atakları, sürekli uyuklama, beslenememe, nöbet geçirme, kusma, vücutta açıklanamayan morluklar ve hatta koma hali gibi bulguların önemli sinyaller olduğunu söyledi. Aslan, “Bu bulgular bazen ölümle sonuçlanabilen ciddi travmaların işareti olabilir” dedi.
"Bulgular geç çıkabilir, mutlaka doktora götürün"
Sarsılmış bebek sendromunda erken müdahalenin hayat kurtarıcı olduğuna vurgu yapan Prof. Dr. Aslan, şu uyarıda bulundu:
“Bebeğin aşırı sarsıldığından şüpheleniyorsak hiçbir şikayet olmasa bile mutlaka doktora götürmek lazım. Çünkü bulgular bazen erken dönemde çıkmaz. Bir süre sonra beyin kanamaya veya ödem gelişmeye başladığında anlaşılır ki o zaman geç kalmış oluyoruz. Herhangi biri tarafından ya da yanlışlıkla ailesi tarafından aşırı sarsıldığından şüpheleniyorsak 112 aracılığıyla hemen doktora başvurmamız gerekiyor.”
“Sanki beyni bir duvara çarpıyormuşsunuz gibi”
Bebeği hafif şekilde sallamanın sendroma neden olmayacağını belirten Aslan, sendromun genellikle sert, kontrolsüz ve ani sarsmalar sonrası ortaya çıktığını anlattı. Bebeklerin boyun kaslarının zayıf olması nedeniyle başlarını tam kontrol edemediklerini söyleyen Aslan, şu ifadeleri kullandı:
“Erişkin bir insanı sarssanız bu tablo meydana gelmez. Bebekler başlarını tutamazlar. Sallandıklarında başları ileri geri veya yana kolayca düşer. Beyin kafatasını tam doldurmadığı için içeride boşluk vardır. Bu nedenle beyin ileri geri çarpar; sanki beyni bir duvara vurmuşsunuz gibi travmaya maruz kalır. Bu durum kanama, ödem ve ciddi hasara yol açar.”
Sarsmanın uzun vadeli etkilerinin çok ağır olabileceğini belirten Aslan, öğrenme güçlüğünden epilepsiye, zeka geriliğinden felce kadar pek çok kalıcı hasarın ortaya çıkabileceğini söyledi.
Prof. Dr. Aslan, şöyle devam etti:
“‘Sarstım ama bir şey olmadı’ dememek lazım. Hafif travmalar bile başlangıçta belirti vermeyebilir. Ancak ileride ciddi hasarlar olarak karşımıza çıkabilir. Bu yüzden şüphe varsa vakit kaybetmeden doktora gidilmeli.”
Beyinde kanamanın şiddetine göre belirtilerin hemen veya saatler–günler sonra ortaya çıkabileceğini belirten Aslan, bazı durumlarda omurga ve kaburga kırıklarının da gelişebileceğini ifade etti.
