Prof. Kaya, Ağrı'nın yaylalarını mercek altına aldı: 'Zenginlik ekonomiye taşınmalı'

Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Faruk Kaya, Ağrı’nın sahip olduğu yayla kültürü ve doğal kaynakların bölge ekonomisine yeterince katkı sağlamadığına dikkat çekti. Karaköse Haber muhabirine açıklamalarda bulunan Prof. Kaya, özellikle Sinek ve Aladağ yaylalarının binlerce hayvanı ve yüzlerce göçer aileyi ağırladığını, ancak elde edilen ürünlerin büyük bölümünün il dışına gittiğini vurguladı.

Yaz boyunca canlanan yaylaların kente ve pazara yansımasının sınırlı kaldığını ifade eden Kaya:

 “Türkiye’nin kişi başına düşen gelir sıralamasında en alt sırada yer alan Ağrı, sahip olduğu bu potansiyeli kalkınma fırsatına dönüştürmelidir. Bugün yaylalarda üretilen süt, peynir, yoğurt, tereyağı, yün ve bal gibi ürünler ya ailelerin ihtiyacına gidiyor ya da Ağrı’da altyapı ve pazar imkânlarının eksikliği nedeniyle başka illerde satılıyor” dedi.

Kaya, Ağrı’nın sahip olduğu mera potansiyelini de rakamlarla ortaya koydu. Toplam 11 bin 99 kilometrekarelik yüzölçümünün yaklaşık yüzde 48,8’inin çayır ve mera alanlarından oluştuğunu belirten Kaya:

 “Türkiye ortalamasının çok üzerinde olan bu oran Ağrı’yı ülkenin en stratejik illerinden biri yapıyor. Küçükbaş hayvanda 7. sırada, büyükbaşta ise 16. sıradayız. Bu varlık doğru değerlendirildiğinde Ağrı’nın ekonomisinde ciddi bir dönüşüm sağlanabilir” ifadelerini kullandı.

Ağrı geven balı ve Ağrı döneri gibi coğrafi işaretli ürünlerin de pazarlama sorunları nedeniyle hak ettiği değeri bulamadığını dile getiren Kaya:

“Coğrafi işaret yalnızca bir etiket değil, aynı zamanda bir güven unsuru olmalı. Bu ürünlerin markalaştırılması, modern süt ve et işleme tesisleri, lojistik altyapı ve paketleme imkânlarıyla desteklenmesi gerekiyor” diye konuştu.

Prof. Kaya ayrıca yaylacılığın kırsal turizme de önemli katkılar sunabileceğini söyledi. Dünyada kırsal turizm pazarının hızla büyüdüğünü hatırlatan Kaya:

“Sinek ve Aladağ yaylaları doğa yürüyüşleri, fotoğraf safarileri, geleneksel göçer yaşam deneyimleri ve yerinde ürün tadımlarıyla turizm açısından büyük potansiyele sahip. Bu tür adımlar hem turizm gelirini artırır hem de yerel ürünlerin tanıtımına katkı sağlar” dedi.

Gerçek bir dönüşüm için üretici kooperatiflerinin kurulması, gençlerin ve kadınların üretim süreçlerine dahil edilmesi, ürünlerin organik sertifikalandırılması ve e-ticaret platformlarıyla pazara açılması gerektiğini vurgulayan Kaya:

“Ağrı’nın yayla zenginliği yalnızca dağlarda kalmamalı. Doğru planlamayla bu zenginlik şehre, pazara ve ekonomiye yansıtılmalıdır. Aksi halde elimizde çok büyük bir potansiyel olmasına rağmen bunu sadece seyretmekle yetiniriz” değerlendirmesinde bulundu.

Röpörtaj sonunda Kaya, yaylaların yalnızca hayvancılıkla değil, aynı zamanda kültür, turizm ve ekonomik kalkınma ile birlikte düşünülmesi gerektiğini belirterek sözlerini tamamladı.