Dijital Çağın Sessiz Salgını
Teknolojinin hızla geliştiği çağımızda müdahil olmadığı alan bulunmamaktadır. Doğru ve yerinde kullanılan her şey fayda sağlamaktadır. Ancak sınır ve amaç olmadan kullanım zarar verebilmektedir. Türkiye Bilimler Akademisi’nin raporu; teknoloji bağımlılığı, kişinin teknolojiyi yönetmesi gerekirken teknolojinin kişiyi yönetmesi olarak tanımlıyor. TÜİK verileri, internet kullanımının dünya ortalamalarıyla kıyaslandığında ülkemizde aşırı kullanıma meyilli olduğuna ve bağımlılık riskini artırdığını ortaya koymaktadır.
Çocuklar Nasıl Etkilenir?
Psikologlar ve uzmanlar, çocuklarda teknoloji bağımlılığının tüm gelişim alanlarını olumsuz etkilediğini ve bağımlı olmayan akranlarıyla aralarında önemli gelişim farkları olduğunu vurgulamaktadır. Akademik başarıda yaşadıkları düşüş ile birlikte yaşadıkları aile içi çatışmalara sosyal uyum problemleri de eşlik ettiğinde çocuk büyük bir karmaşa yaşar. İçine kapanırken teknolojiye daha çok sığınma gibi davranışlar da ortaya koyabilir. Ebeveynler bu süreci uzlaşarak çözmeye çalışmalı ve destek almaktan da kaçınmamalıdır.
Aileler İçin Öneriler
- Net sınırlar koyun, sınır ihlaline izin vermeyin.
- Alternatif etkinlikler sunun ve birlikte yapmayı teklif edin.
- Birlikte teknoloji araştırma, belgesel vb. amaçlarla kişisel gelişime katkı olacak şekilde kullanın.
- Rol model olun. Unutmayın çocuklar dediklerinizden çok yaptıklarınızı uygular.
- Dijital okuryazarlık kazandırın. İnternetteki bilgi kirliliği, siber zorbalık ve mahremiyet konularını öğretin.
- Her konuda destekçisi olduğunuzu ifade edin ve ona güvendiğinizi gösterin.
Aile Paylaşım Saatleri Tehlikede mi?
Araştırmalar, teknoloji bağımlılığının aile içi iletişimi zayıflattığını, çocukların odalarına kapanarak ebeveynleriyle bağlarını kopardığını gösteriyor. Bu durum, yalnızca bireysel değil toplumsal bir sorun haline geliyor. Aynı evde yaşayan ama bağ kurmayan iletişimden uzak bireyler artıyor. Özellikle pandemiden sonra yaygın bir hale gelen bireysellik uzun vadede ciddi tehlikeler doğurabilir. Sosyal bir varlık olarak bireyselliğe sığınmak duygusal ve sosyal alanda problemler yaşamamıza, hayat kalitemizi düşürmemize neden olabilir. Bu sorunlar önlem alınmadığı takdirde hem fiziksel hem de ruhsal anlamda olumsuzluklar yaratabilir. Bireyselliğin önemli olduğu çocuğa öğretilirken sosyalliğin hayatımızdaki önemi de empoze edilmelidir. Sanaldan ziyada gerçek dünyada ilişkiler kurulması ve buna göre yaşam şekillendirilmesi önemlidir.
Son Söz
Teknoloji bağımlılığıyla mücadele, yasaklarla değil bilinçli yönlendirmelerle mümkündür. Aileler, çocuklarına dijital dünyanın kapılarını kapatmak yerine, onları doğru anahtarlarla donatmalıdır. Çünkü teknoloji, doğru kullanıldığında bir düşman değil; hayatı kolaylaştıran güçlü bir araçtır. Bu süreçte rol model olmak önemlidir. Çocuktan istenilen davranış değişiklikleri ailece uygulanmalıdır. Zaman düzenlenmesi yapılırken kaliteli zaman geçirilmesi için planlar birlikte yapılıp hayata geçirilmelidir. Doğru dil ile sağlıklı bir süreç kurmak çok kolaydır. Sağlıklı bir aile mutlu bir çocuğun geleceğini güvenle inşa etmesi demektir.
Sağlıklı nesiller, mutlu çocuklar yetiştirmek ümidiyle…
