Yapay zeka destekli şebekeler enerji güvenliğinde öne çıkıyor
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcısı Nevzat Şatıroğlu, enerji arz güvenliğinin artık yapay zeka, siber güvenlik ve şebeke esnekliğini birlikte ele alan entegre bir yaklaşımla yönetileceğini belirterek, bu üç alanın enerji sektörünün geleceğini şekillendirdiğini vurguladı.
Türkiye Elektrik Sanayi Birliği (TESAB) tarafından çevrim içi ortamda düzenlenen 5. Enerjide Dijital Dönüşüm Panelleri etkinliğinde, Türkiye ve Avrupa’da enerji sektöründe yaşanan dijital dönüşüm süreci, yapay zeka uygulamaları, siber güvenlik ve şebeke esnekliği başlıkları ele alındı. Etkinlikte konuşan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcısı Nevzat Şatıroğlu, küresel enerji sistemlerinin hızla değiştiğine dikkat çekerek, bu dönüşümün enerji arz güvenliği açısından yeni riskler ve fırsatlar barındırdığını ifade etti.
Yenilenebilir enerji kaynaklarının hızla artması, elektrifikasyonun yaygınlaşması, elektrikli araçlar, enerji depolama teknolojileri ve değişen dağıtım-iletim modellerinin enerji sistemlerini daha karmaşık hale getirdiğini belirten Şatıroğlu, bu sürecin aynı zamanda dijitalleşmeyi kaçınılmaz kıldığını söyledi. Şatıroğlu, “Bir yandan enerji arz güvenliğini korumak, diğer yandan karbon nötr hedeflerimize ilerlemek zorundayız. Bu noktada akıllı, esnek ve güvenli şebekeler artık stratejik bir zorunluluk haline gelmiştir.” dedi.
Avrupa Birliği ülkelerinde akıllı şebeke uygulamalarıyla arıza sürelerinin ciddi ölçüde azaltıldığını hatırlatan Şatıroğlu, Türkiye’de de yapay zeka ve ileri analitik uygulamalarının pilot aşamadan yaygın kullanıma geçmeye başladığını kaydetti. Yapay zekanın yalnızca teknolojik bir araç değil, aynı zamanda veriye dayalı karar alma kültürü anlamına geldiğini vurgulayan Şatıroğlu, veri kalitesi, algoritma şeffaflığı ve insan denetiminin bu süreçte temel unsurlar olduğunu ifade etti.
Talep tahmini, yenilenebilir enerji üretim öngörüleri, arıza tespiti, bakım süreçleri, kayıp-kaçak yönetimi ve şebeke optimizasyonu gibi alanlarda yapay zeka uygulamalarının işletme maliyetlerini düşürdüğünü ve sistem güvenliğini artırdığını dile getiren Şatıroğlu, Bakanlık olarak yerli ve milli yapay zeka çözümlerini desteklediklerini söyledi. Hedeflerinin, 2030 yılına kadar iletim ve dağıtım şebekelerinde gerçek zamanlı analitik kullanımını yaygınlaştırmak olduğunu belirtti.
Dijitalleşmeyle birlikte enerji altyapılarının siber tehditlere daha açık hale geldiğine işaret eden Şatıroğlu, bu nedenle kritik enerji tesislerinde asgari siber güvenlik standartlarını zorunlu hale getirmeyi hedeflediklerini açıkladı. Ayrıca, siber olaylara müdahale sürelerinin kısaltılması ve düzenli siber tatbikatlara katılımın artırılmasının da öncelikler arasında yer aldığını ifade etti.
Yenilenebilir enerji kapasitesindeki artışın şebeke esnekliği ihtiyacını yükselttiğini belirten Şatıroğlu, depolama sistemleri, dijital izleme altyapıları ve bölgesel enterkoneksiyonların birlikte değerlendirilmesi gerektiğini söyledi. Türkiye’nin güçlü iletim altyapısı ve stratejik konumu sayesinde bu alanda önemli bir avantaja sahip olduğunu vurguladı.
Etkinlikte söz alan EÜAŞ Genel Müdürü ve TESAB Yönetim Kurulu Başkanı Zafer Benli ise enerji dönüşümünün dijitalleşmeden bağımsız düşünülemeyeceğini belirterek, üretimden tüketime kadar tüm süreçlerde dijital teknolojilerin belirleyici rol oynadığını dile getirdi. Mensis Enerji Yönetim Kurulu Başkanı Abdullah Atalay da yapay zekanın enerji üretiminde tahminleme, bakım ve operasyonel optimizasyon açısından kritik bir araç haline geldiğini ifade etti.
Bakmadan Geçme
