Türkiye çelikte küresel düşüşe nasıl direndi?

Merkezi Brüksel’de bulunan Dünya Çelik Birliği (Worldsteel), kasım ayına ilişkin ham çelik üretim verilerini kamuoyuyla paylaştı. Açıklanan rakamlar, küresel çelik sektöründe süregelen daralmanın kasım ayında da devam ettiğini ortaya koydu. Buna göre küresel ham çelik üretimi, 2024 yılının aynı ayına kıyasla yüzde 4,6 oranında azalarak 140,1 milyon tona geriledi.

Küresel düşüşün arkasındaki en önemli etken, dünyanın en büyük çelik üreticisi konumundaki Çin’de yaşanan sert üretim kaybı oldu. Çin’in kasım ayındaki ham çelik üretimi, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10,9 düşerek 69,9 milyon ton seviyesine indi. Bu gerileme, hem iç talepteki zayıflama hem de kapasite fazlasına yönelik uygulanan sınırlamalarla ilişkilendiriliyor.

Asya cephesinde Çin’in ardından Japonya da üretim kaybı yaşayan ülkeler arasında yer aldı. Japonya’nın ham çelik üretimi kasım ayında yüzde 1,6 azalarak 6,8 milyon tona düştü. Güney Kore’de ise üretim yüzde 4,8 gerileyerek 5 milyon ton olarak kayıtlara geçti. Avrupa’nın önde gelen üreticilerinden Almanya’da da benzer bir tablo görüldü; ülkenin üretimi yüzde 2,6 düşüşle 2,8 milyon tona indi.

Buna karşın bazı ülkelerde üretim artışları dikkat çekti. ABD, kasım ayında üretimini yüzde 8,5 artırarak 6,8 milyon tona çıkardı. Brezilya’da ham çelik üretimi yüzde 0,7 artışla 2,8 milyon tona yükselirken, İran’da üretimin yüzde 9,2 artarak 3,4 milyon tona çıktığı tahmin edildi.

Küresel ölçekte yaşanan bu dalgalanmalar arasında Türkiye, pozitif ayrışan ülkelerden biri oldu. Türkiye’nin ham çelik üretimi kasım ayında, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10 artarak 3,3 milyon tona yükseldi. Bu artış, iç talepteki toparlanma, ihracat pazarlarında sağlanan görece istikrar ve üretim kapasitesinin daha etkin kullanılmasıyla ilişkilendiriliyor.

Yılın genel seyrine bakıldığında da küresel üretimdeki zayıflama dikkat çekiyor. Ocak-kasım döneminde küresel ham çelik üretimi, 2024’ün aynı dönemine kıyasla yüzde 2 azalarak 1 milyar 662 milyon tona geriledi. Aynı dönemde Çin’in üretimi yüzde 4 düşüşle 891,7 milyon ton seviyesine indi.

Çin Ticaret Bakanlığı’nın 12 Aralık’ta yaptığı açıklama ise sektör açısından önemli bir gelişme olarak öne çıktı. Bakanlık, çelik ihracatını düzenlemek amacıyla 2026 yılından itibaren lisans sistemi uygulanmasının planlandığını duyurdu. Bu adım, özellikle Avrupa başta olmak üzere yurt dışında Çin’den gelen düşük fiyatlı çeliğe ve ülkedeki kapasite fazlasına yönelik artan eleştirilere bir yanıt olarak değerlendirildi.

Türkiye cephesinde ise yılın ilk 11 ayına ilişkin veriler de olumlu bir tabloya işaret ediyor. Türkiye’nin ham çelik üretimi ocak-kasım döneminde yıllık bazda yüzde 2 artarak 34,6 milyon tona ulaştı. Küresel daralmaya rağmen yakalanan bu performans, Türkiye’nin çelik sektöründeki konumunu güçlendiren önemli bir gösterge olarak öne çıkıyor.