Tekstil atık suları artık yük değil, kaynak olacak

Bursa’nın Nilüfer ilçesinde faaliyet gösteren ve 2001 yılında kurulan mühendislik firması, endüstriyel taahhüt, enerji ve çevre teknolojileri alanındaki çalışmalarıyla dikkat çekiyor. Firma, farklı sektörler için geliştirdiği atık ısı geri kazanımı, enerji verimliliği çözümleri ve baca filtre sistemlerinin yanı sıra, tekstil sektörünün kronik sorunlarından biri olan yüksek su tüketimine yönelik önemli bir adım attı.

Yaklaşık iki yıl önce Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından “AR-GE Merkezi” unvanı almaya hak kazanan firma, yürüttüğü çalışmalar kapsamında tekstil üretiminde kumaş boyama aşamasında kullanılan ve “flotte” olarak adlandırılan suların geri kazanımını sağlayan yeni bir sistem geliştirdi. Tamamı yerli imkânlarla hayata geçirilen sistemin test süreci de başarıyla sonuçlandı. Geliştirilen teknolojinin, tekstil işletmelerinde uygulanarak ciddi oranda su tasarrufu sağlaması amaçlanıyor.

Özlü Mühendislik Yönetim Kurulu Başkanı Selçuk Özlü, firmada 14’ü mühendis olmak üzere toplam 60 kişinin istihdam edildiğini belirterek, AR-GE merkezinde ağırlıklı olarak enerji verimliliği, enerji tasarrufu, atık ısının geri kazanımı ve baca filtre sistemleri üzerine çalışmalar yürüttüklerini söyledi. Su tasarrufu konusunun da bu çalışmaların önemli bir parçası haline geldiğini vurguladı.

Tekstil sektöründe flotte sularının geri kazanımına yönelik sistemi, Bursa Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Taner Yonar ile iş birliği içinde geliştirdiklerini ifade eden Özlü, tekstil dışında farklı sektörlerde de atık su geri kazanımına yönelik AR-GE faaliyetlerinin sürdüğünü dile getirdi.

Özlü, su konusunun son yıllarda hem Bursa’nın hem de Türkiye’nin en önemli gündem maddelerinden biri haline geldiğine dikkat çekerek, şunları söyledi:
“Su konusu zaten 3 yıldır Bursa'nın da Türkiye'nin de çok gündeminde. Bu aslında bir çevre konusu. Çevre de hem sosyal sorumluluk hem de sürdürülebilirlik anlamında çok önemli. Su tasarrufu Türkiye ve Bursa için çok önemli bir konu. Özellikle tekstil sektörü ve diğer sektörlerde ‘Kaynağında azalt’ prensibiyle yola çıktık. Su tüketimini, üretim aşamasında prosesle azaltabilirsiniz. Belli bir noktadan sonra artık kaynağında geri çevirme yani ‘Kaynağında geri kazan ve tekrar kullan’ noktasına gelmesi gerekiyor. Sürdürülebilirliğin zaten en önemli taraflarından birisi bu. Bizim de çalışmamız bu yönde oldu. Prototip çalışmalarını bitirdik. 2 tekstil firmasında prototip üniteyi uyguladık ve gayet güzel sonuçlar aldık. OSB'de bir firmayla 300 ton/gün kapasite için anlaştık.”

Geliştirilen sistemin yatırım geri dönüş süresinin yaklaşık 3-4 yıl olduğunu belirten Özlü, bu sürenin uzun olmadığını vurgulayarak, “Şu an bir GES yatırımının da geri dönüş süresi bu şekilde. Fakat konu su olunca amortisman süresine de çok bakılmaması gerekiyor. Bu sistem yerli bir üretim, yerli teknoloji. Dolayısıyla bunun da çok avantajları var.” ifadelerini kullandı.

Projeye akademik destek veren Ulutek Teknoloji Geliştirme Bölgesi’ndeki Envora Mühendislik AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Taner Yonar ise Türkiye’nin su zengini bir ülke olmadığını hatırlatarak, “Susuzluk uzun süredir aslında Bursa'nın gündeminde olan bir konu. Son zamanlarda daha da yoğun yaşadığımız bir hal aldı. Halka kadar sirayet etti. Aslında sanayi 3-4 senedir su sorunuyla kıvranıyordu. Şu an artık hepimizin içinde bulunduğu bir süreç haline geldi.” dedi.

Yonar, geliştirilen sistem sayesinde atık suların yüzde 100’e kadar geri kazanımının mümkün olabileceğini belirterek, ilk etapta yüzde 30 su tasarrufunun hedeflendiğini söyledi. “1000 ton atık suyu olan bir boyahane kabul edersek bunun 350 ton civarında atık suyunu alıyoruz ve 300 ton civarındaki suyu geri kullanıma sunabiliyoruz. Normal kullandığı ham su kaynağı neyse şebeke veya kuyu suyuysa bundan daha üst kalitede suyu geri kazanabiliyoruz.” diye konuştu.

Yaklaşık 3-4 yıldır bu proje üzerinde çalıştıklarını ifade eden Yonar, “Şimdi artık sanayiyle beraber çalışma zamanı. Bundan sonrası artık yaygın ve hızlı bir şekilde geri kalan işletmelerimizi bu sürece dahil etmek istiyoruz. Sadece tekstil değil pek çok endüstriyel işletmede bunu yapmak mümkün.” diyerek sözlerini tamamladı.