Sıcak hava dalgaları depresyonu tetikleyebilir mi? Uzmanlar yanıtladı

Dünya genelinde sıcak hava dalgaları etkisini sürdürürken, iklim değişikliğinin ruh sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri giderek daha fazla gündeme geliyor. Akdeniz, Avrupa, Asya, ABD ve Orta Doğu’nun büyük bölümünde rekor sıcaklıklar kaydedilirken, hava tahminleri bu dalgaların uzun süreceğine işaret ediyor.

Brighton ve Sussex Tıp Fakültesinden Dr. Dorina Cadar ve Londra Imperial College Grantham Enstitüsünden Neil Jennings, Anadolu Ajansı muhabirine yaptıkları açıklamalarda iklim krizinin ruhsal sağlık üzerindeki etkilerini değerlendirdi.

Cadar, iklim değişikliğinin doğrudan veya dolaylı şekilde ruh sağlığını olumsuz etkileyebileceğini vurguladı. “Sel, orman yangını, kasırga ya da sıcak hava dalgası gibi aşırı hava olaylarına doğrudan maruz kalan kişiler şiddetli stres ve travma yaşayabiliyor,” dedi. Bu kişilerin depresyon, anksiyete ve travma sonrası stres bozukluğu (PTSD) geliştirme riskinin daha yüksek olduğuna dikkat çekti.

Cadar ayrıca aşırı sıcakların ruh hali değişikliklerine, öfke artışına ve uyku bozukluklarına yol açabileceğini belirterek, “Sıcak hava dalgaları sırasında halihazırda ruh sağlığı sorunu yaşayan kişilerin hastaneye yatışlarında artış gözlemleniyor. Buna rağmen bu konu genellikle göz ardı ediliyor,” ifadelerini kullandı. Araştırmalar, selden etkilenen bölgelerde PTSD oranlarının yüzde 30’a kadar çıkabildiğini gösteriyor.

Cadar, “Evini kaybetmenin ya da yerinden edilmenin yarattığı duygusal şok, uzun ve zor bir iyileşme süreciyle birleştiğinde kalıcı psikolojik etkilere yol açabilir,” diye konuştu.

Risk gruplarına da değinen Cadar, özellikle demans ve kalp-damar hastalıkları bulunan orta yaş üstü bireylerin sıcak hava dalgalarına karşı savunmasız olduğunu söyledi. “Bu kişiler, vücut ısılarını dengelemekte ve gerekli yardıma ulaşmakta zorlanabiliyor,” dedi. Çocuklar, gençler ve düşük gelirli kişilerin de çevresel değişimlerden duygusal olarak daha fazla etkilendiğini belirtti.

Şehirlerdeki sık yapılaşma ve yetersiz yeşil alanların sıcakların olumsuz etkilerini artırdığını ifade eden Cadar, şehirde yaşayanların da risk altında olduğunu vurguladı. “Yüksek sıcaklıklar, depresyon ve anksiyete gibi psikolojik sorunları tetikleyebilir ve intihar riskini artırabilir,” uyarısında bulundu.

Jennings ise sıcaklıkta 1 santigrat derecelik artışın bile intihar riskini yaklaşık yüzde 1 artırabileceğini belirterek, “Ruhsal sorun yaşayan kişilerin aşırı hava olayları sırasında ölme ihtimali iki ila üç kat daha fazla,” dedi. Jennings, ruh sağlığının tarihsel olarak fiziksel sağlığa kıyasla daha az ilgi gördüğüne dikkat çekti.