Şap hastalığı yayılabilir mi? Bilim insanları açıkladı

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde İskele bölgesinde bir mandırada yaklaşık 70-80 baş büyükbaş hayvanda şap hastalığına ait belirtilerin görülmesi, ülkede alarma neden oldu. Yaşanan gelişme üzerine Yakın Doğu Üniversitesi Veteriner Hekimliği Fakültesi Dekanı Prof. Dr. İsfendiyar Darbaz ile Yakın Doğu Üniversitesi Hayvan Hastanesi Başhekimi Dr. Mehmet İsfendiyaroğlu, hastalığın yayılma riskine karşı önemli değerlendirmelerde bulundu.

Veteriner Dairesi Başkanlığı öncülüğünde oluşturulan Teknik Komite’de aktif görev alan Yakın Doğu Üniversitesi Veteriner Hekimliği Fakültesi, şap hastalığıyla mücadelenin yalnızca resmi kurumların değil, hayvan yetiştiricileri ve toplumun ortak sorumluluğu olduğunu vurguladı. Uzmanlar, kontrolsüz hayvan hareketleri ve ihmallerin hastalığın kısa sürede yayılmasına neden olabileceğine dikkat çekti.

Yakın Doğu Üniversitesi Hayvan Hastanesi tarafından yapılan bilgilendirmede; biyogüvenlik kurallarına titizlikle uyulması, hayvan giriş-çıkışlarının sınırlandırılması, aşılama programlarının aksatılmaması ve yalnızca resmi makamların yönlendirmelerinin dikkate alınmasının hayati önem taşıdığı belirtildi. Açıklamada, yanlış bilgi ve söylentilerin süreci olumsuz etkileyebileceği uyarısında bulunuldu.

Şap hastalığının insanlara bulaşma riskinin oldukça düşük olduğunu belirten uzmanlar, yine de tedbirli olunması gerektiğini vurguladı. Çiğ süt ve çiğ sütten elde edilen ürünlerin kesinlikle tüketilmemesi gerektiğine işaret edilirken, resmi denetimlerden geçmiş ve güvenilir kaynaklardan temin edilen et ve süt ürünlerinin tüketilmesinde ise herhangi bir sakınca bulunmadığı ifade edildi.

Yakın Doğu Üniversitesi Veteriner Hekimliği Fakültesi Dekanı Prof. Dr. İsfendiyar Darbaz, şap hastalığının sığır, koyun, keçi ve domuz gibi çift tırnaklı hayvanları etkileyen, son derece bulaşıcı viral bir hastalık olduğunu belirtti. Prof. Dr. Darbaz, “Ateş, iştahsızlık, aşırı salya akışı, topallık ile ağız ve ayaklarda yaralar gibi belirtiler görüldüğünde vakit kaybetmeden veteriner hekimlere ve yetkili mercilere bilgi verilmelidir. Erken teşhis ve hızlı müdahale, hastalığın yayılımını önlemede kritik rol oynar” dedi.

Yakın Doğu Üniversitesi Hayvan Hastanesi Başhekimi Dr. Mehmet İsfendiyaroğlu ise hastalığın yalnızca enfekte hayvanlarla doğrudan temasla değil, solunum yolu, salya, süt, dışkı, hayvansal ürünler, ekipmanlar, nakil araçları ve insanlar aracılığıyla da kısa sürede yayılabildiğine dikkat çekti. Aşılama yapılmamış ve genç hayvanlarda bulaşma oranının çok daha yüksek olduğunun altını çizen İsfendiyaroğlu, virüsün çevresel dayanıklılığına ilişkin şu bilgileri paylaştı:

“Virüs 60-65 derecede yarım saatte, 85 derecede ise birkaç dakika içinde etkisiz hale gelir. Enfekte hayvanların etlerinde +4 derecede 24-36 saat içinde ölür ve kimyasal dezenfektanlarla kısa sürede inaktive olur. Ancak salya, yem ve toprak gibi ortamlarda 20 haftaya kadar bulaşıcılığını sürdürebilir.”

Hastalığın yayılmasının önlenmesi için karantina uygulamalarının titizlikle yürütülmesi gerektiğini belirten Dr. İsfendiyaroğlu, hayvan hareketlerinin kısıtlanması, aşılama ve gerektiğinde itlaf uygulamalarının en etkili mücadele yöntemleri arasında yer aldığını söyledi. Mezbahaya sevk edilen hayvanları ve hayvansal ürünleri taşıyan araçların hem çıkışta hem de varış noktasında mutlaka dezenfekte edilmesi gerektiğini vurguladı.

Prof. Dr. İsfendiyar Darbaz ise aşılama konusunun hayati önem taşıdığına dikkat çekerek, “Aşılama bireysel bir tercih değil, toplumsal ve sektörel bir sorumluluktur. Yetiştiricilerimizin hem kendi sürülerini hem de ülke hayvancılığının geleceğini korumak için aşılama programlarına eksiksiz uyması gerekiyor” ifadelerini kullandı.