Rektal Tuşe Nedir? Rektal Tuşe Neden Yapılır? Rektal Muayenede Neye Bakılır? Rektal Tuşe Muayenesi Ne Zaman Yapılır?

Rektal Tuşe Nedir?

Rektal tuşe, doktorun eldiven giyerek, yağlanmış işaret parmağıyla hastanın makat bölgesinden girerek rektum (kalın bağırsağın son kısmı) ve çevresindeki yapıları muayene etme işlemidir. Tıp dilinde dijital rektal muayene (DRM) olarak da bilinir.

Rektal Tuşe Neden Yapılır?

Rektal tuşe, çeşitli hastalıkların teşhisi için rutin bir muayene yöntemi olarak kullanılır. Başlıca nedenleri şunlardır:

• Prostat Kontrolü: Erkeklerde prostat bezinin boyutunu, şeklini ve kıvamını kontrol etmek için yapılır. Prostat kanseri, iyi huylu prostat büyümesi (BPH) veya prostat iltihabı gibi durumların teşhisinde önemli bir adımdır.
• Rektum Kontrolü: Rektumda polip, kitle veya kanser gibi anormal yapıların varlığını kontrol etmek için yapılır.
• Kanama Kaynağını Belirleme: Bağırsak kanamalarının nedenini araştırmak için dışkıda gizli kan testi yapılmadan önce veya sonra uygulanabilir.
• Hemoroid ve Fissür Tespiti: Makat bölgesinde yer alan hemoroid (basur) veya anal fissür (çatlak) gibi durumları belirlemek için kullanılır.
• Sinir Sistemi Değerlendirmesi: Bazı sinir sistemi hastalıklarında, anal sfinkterin (makat kaslarının) tonusunu kontrol etmek için yapılır.

Rektal Muayenede Neye Bakılır?

Rektal muayene sırasında doktor, parmağıyla şu durumları kontrol eder:

• Anal Sfinkter Tonusu: Makat kaslarının ne kadar sıkı olduğunu kontrol ederek, kas zayıflığı veya aşırı gerginlik olup olmadığını değerlendirir.
• Rektum Duvarı: Rektum duvarının iç yüzeyinde polip, kitle veya sertleşme gibi anormal durumları arar.
• Erkeklerde Prostat Bezi: Prostatın büyüklüğü, yüzeyi (düzgün mü, pürüzlü mü), kıvamı (yumuşak mı, sert mi) ve hassasiyeti kontrol edilir.
• Kadınlarda Uterus ve Yumurtalıklar: Bazı durumlarda, rahim (uterus) veya yumurtalıkların pozisyonu ve büyüklüğü hakkında bilgi edinilebilir.
• Dışkı: Muayene sonrasında parmakta kalan dışkının rengi ve kan izi olup olmadığı kontrol edilir.

Rektal Tuşe Muayenesi Ne Zaman Yapılır?

Bu muayene, genellikle aşağıdaki durumlarda doktor tarafından önerilir:

• Rutin Kontroller: Erkeklerde, belirli bir yaştan sonra (genellikle 40-50 yaş arası) prostat sağlığı taraması için yıllık kontrollerin bir parçasıdır.
• Belirtiler Varlığında: Kabızlık, ishal, dışkıda kan, makatta ağrı, idrar yapmada zorlanma gibi belirtilerle gelen hastalarda yapılır.
• Acil Durumlarda: Karın ağrısı veya bağırsak tıkanıklığı şüphesi olan hastalarda durumun hızlıca değerlendirilmesi için kullanılabilir.

Rektal Tuşe Muayenesi Nasıl Yapılır?

Muayene, genellikle hastanın yan yatış pozisyonunda veya dizlerini göğsüne doğru çekerek eğildiği bir pozisyonda yapılır.

1. Hasta, muayene masasına rahat bir pozisyonda yerleştirilir.
2. Doktor, tek kullanımlık bir eldiven giyer ve parmağını kayganlaştırıcı bir jel ile yağlar.
3. Hastanın makat bölgesine yavaşça parmağını sokar ve kasların gevşemesini bekler.
4. Parmak, rektum içinde döndürülerek rektumun iç yüzeyi ve çevresindeki organlar (prostat, rahim gibi) hissedilir.
5. Muayene genellikle birkaç saniye sürer ve hafif bir baskı dışında ağrılı bir işlem değildir.

Rektal Tuşe Muayenesi Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

• Muayene Ağrılı mıdır? Genellikle ağrısızdır. Hastalar hafif bir baskı veya rahatsızlık hissedebilirler, ancak ağrı beklenmez.
• Muayene Öncesi Hazırlık Gerekir mi? Genellikle özel bir hazırlık gerekmez. Ancak, işlemden önce idrar torbasının boşaltılması hastanın daha rahat hissetmesini sağlar.
• Muayene Sonrası Yan Etki Olur mu? Hafif bir rahatsızlık hissi veya küçük bir miktar kanama nadiren görülebilir, ancak bu durumlar genellikle kısa sürede geçer.
• Bu Muayene Kanser Teşhisi İçin Yeterli mi? Rektal tuşe, özellikle prostat kanseri gibi bazı durumların erken teşhisine yardımcı olsa da, tek başına yeterli değildir. Şüpheli bir bulguya rastlandığında, ultrason, kolonoskopi veya biyopsi gibi ek testler istenebilir.