Kuraklık en çok nereleri vuracak? Listede Ağrı da var

İstanbul Teknik Üniversitesi Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi İklim Bilimi ve Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, Türkiye’nin kuraklık açısından en kritik dönemlerinden birini yaşadığını belirterek, meteorolojik, tarımsal ve hidrolojik kuraklığın birçok bölgede aynı anda etkili olduğunu söyledi.

Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün hazırladığı Standartlaştırılmış Yağış İndeksi (SPI) verilerine göre ülke genelinde şiddetli ve olağanüstü kuraklık koşulları hâkim. Kadıoğlu, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede şu bilgileri paylaştı:

“Türkiye’nin yüzde 70’i şiddetli veya olağanüstü kuraklık koşullarında. Ağustos 2024-Temmuz 2025 dönemi, son 65 yılın en kurak yıllarından biri olarak kayıtlara geçti.”

Kuraklığın kısa dönemlerde tarımı ve günlük yaşamı etkilediğini, uzun süreli olduğunda ise su kaynakları, ekonomi ve toplum üzerinde kalıcı sorunlara yol açtığını belirten Kadıoğlu, şu uyarıyı yaptı:
“3 aylık periyotta tarımsal üretim etkilenir, 6 aylık süreçte içme suyu ve nehir akışları azalır, 9 aylıkta su rezervleri, 12 aylıkta ise ekonomi ve toplumsal yaşam ciddi şekilde zarar görür.”

En kurak bölgeler ve iller
Kadıoğlu’na göre, 3 aylık dönemde kuraklık özellikle batı ve iç bölgelerde yoğun. İç Anadolu’da Ankara, Kırşehir, Afyon ve Konya öne çıkıyor. 6 aylık süreçte kuraklık etkisi daha da genişliyor. Batı Anadolu ve Ege’de Kütahya, Uşak ve Afyon’da olağanüstü kuraklık görülürken; Marmara’nın güneyinde aynı durum yaşanıyor. Doğu ve Güneydoğu’da Van, Ağrı, Iğdır ve Siirt’te aşırı kuraklık rapor edildi.

Kadıoğlu, 9 aylık haritalara bakıldığında Doğu Anadolu’da kuraklığın belirginleştiğini ve bunun hidrolojik kuraklığın başladığını gösterdiğini söyledi. “Batı Anadolu’da Afyon, Kütahya ve Denizli olağanüstü kurak. Güneydoğu Anadolu’da Şanlıurfa, Mardin, Siirt ve Diyarbakır şiddetli kurak” dedi.

12 aylık periyotta ise tablo daha çarpıcı. Kütahya, Uşak, Afyon, Balıkesir’in güneyi, Şanlıurfa, Diyarbakır, Siirt ve Mardin olağanüstü kuraklıkla karşı karşıya. Konya, Karaman, Mersin, Isparta ve Kayseri’de ise şiddetli kuraklık dikkat çekiyor. Kadıoğlu, İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Güneydoğu’nun 12 ay boyunca kuraklıktan en çok etkilenen bölgeler olduğunu belirtti.

“En fazla yağış azalması Ege’de yüzde 74, Güneydoğu’da yüzde 65, Doğu Anadolu’da yüzde 55, İç Anadolu’da yüzde 48 oldu. En sert kuraklık Doğu ve Güneydoğu’da, ama Ege ve İç Anadolu’da da tarım ve içme suyu için alarm var. Ağrı ve çevresi dahil birçok ilde kuraklık ciddi boyutlarda” dedi.

Kadıoğlu, kuraklığın yalnızca tarımsal değil, ekonomik ve sosyal etkileri olduğunu hatırlatarak şu uyarıda bulundu:
“Kuraklık, kısa vadede yerel bir sorun gibi görülüyor ama uzun vadede tarımı, ekonomiyi, su kaynaklarını ve sosyal yaşamı tehdit eden bir kriz. 2024-2025 dönemi, meteorolojik, tarımsal ve hidrolojik kuraklığın üst üste geldiği en kritik yıllardan biri.”

Kadıoğlu, alınması gereken önlemleri şöyle sıraladı:
“Su az olan bölgelerde yüksek su isteyen ürünler ekilmemeli, vahşi sulama yasaklanmalı, modern sulama sistemleri kullanılmalı. Sanayide atık sular geri dönüştürülmeli, su verimliliği teknolojileri zorunlu hale gelmeli. Yerel yönetimler su bütçesi hazırlamalı, kayıp-kaçak oranlarını düşürmeli, yağmur suyu toplanmalı. Vatandaşlar da suyu tasarruflu kullanmalı.”

Son olarak şu çarpıcı uyarıyı yaptı:
“Kuraklıkla mücadele ancak altyapının güçlendirilmesi, tarımda suya göre planlama, sanayide geri dönüşüm ve vatandaşın tasarruf alışkanlıklarıyla mümkündür. Aksi halde 2030’da su stresi, 2050’de su fakirliği riski kaçınılmaz.”