İklim krizi kapıda: Göller çekiliyor, ürünler azalıyor

Türkiye genelinde son aylarda etkili olan yüksek sıcaklıklar, hem tarımı hem çevreyi olumsuz etkiliyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı verilerine göre, temmuz ayında ortalama sıcaklık 1,9 derece artarak 26,9 dereceye ulaştı. Bu değer, son 55 yılın en sıcak temmuz ayı olarak kayda geçti.

Aşırı sıcaklar ve kuraklık, tarımsal üretimde ciddi kayıplara yol açarken, göllerde su seviyesi alarm veriyor.

Türk Ziraat Yüksek Mühendisleri Birliği Genel Başkanı Mehmet Ali Ünal, iklim değişikliğinin tarım ve doğa üzerindeki olumsuz etkilerini anlatarak, “İklim değişikliğinin orman yangınları ve tarımsal faaliyetlerdeki aksaklıklar gibi sonuçları var.” dedi.

Ünal, çiftçiler için temmuz ayının zor geçtiğine dikkati çekerek, şunları söyledi:
“Yüksek sıcaklıklar İç Anadolu’da hububat veriminde sıkıntı yarattı. Aşırı sıcak ve rüzgarın etkisiyle tanelerde kayıp oluştu. Ayrıca nohut ve mercimek tarımında her geçen yıl belirgin bir verim düşüşü gözlemliyoruz.”

Ünal, alınabilecek önlemleri de sıraladı:
“Öncelikle bitki beslemesini doğru yapmak ve analize dayalı gübreleme programlarını teşvik etmek zorundayız. Yetersiz beslenen bitkiler, zorlu şartlarda hayatta kalmakta zorlanıyor. Kuraklığa dayanıklı çeşitleri kullanmalı ve sertifikalı tohum uygulamalarını artırmalıyız. Ülke genelinde basınçlı sulama sistemine geçiş artık kaçınılmaz. Küçük ama doğru önlemlerle zararı en aza indirme şansımız var.”

Fiyat dalgalanmalarına da değinen Ünal, üreticiden ucuza alınan ürünlerin tüketiciye yüksek fiyatla satılmasının önlenmesi gerektiğini vurguladı:
“Komisyoncuların üreticiyi mağdur eden uygulamalarına karşı yasal düzenleme şart.”

Rekolte kaybı yüzde 40’a çıkabilir
Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Merkezi Müdürü Prof. Dr. Levent Kurnaz da sıcaklıkların özellikle Çukurova’daki narenciye üretimini olumsuz etkilediğini belirtti. İlkbaharda yaşanan zirai donun etkisinin hâlâ sürdüğünü söyleyen Kurnaz, “Bu sene buğdaydan narenciyeye, fındıktan zeytine kadar pek çok üründe yüzde 30-40 rekolte düşüşü bekleniyor.” dedi.

Orman yangınlarının artışında insan faktörüne dikkat çeken Kurnaz, şu uyarıda bulundu:
“Kışın yaptığımız hatalar yangına neden olmaz ama bu dönemdeki ihmal ve hatalar yangına sebep olur. Kurak ve sıcak hava, bu hataların yangına dönüşmesini kolaylaştırıyor.”

Kurnaz, kuraklığın göller ve yeraltı suları üzerindeki etkisine de değinerek, “Kuraklık nedeniyle Orta Anadolu, İç Ege ve Marmara’da göller ciddi su kaybı yaşadı. Yağış azalınca insanlar yer altı sularına yöneldi, bu da iç sulardaki azalmayı hızlandırdı.” diye konuştu.

Son olarak biyoçeşitliliğe dikkat çeken Kurnaz, “Zaten baskı altında olan canlı çeşitliliği, bu kuraklık ve aşırı sıcaklarla daha da tehlikeye giriyor. Özellikle sadece birkaç kilometrekarede yaşayan türler, orman yangınlarıyla tamamen yok olabilir.” ifadelerini kullandı.