İcbar Yoluyla İrtikap Nedir?
İcbar ve irtikap nedir? İrtikap suçu nedir örnek? İrtikab etmek ne anlama gelir? Rüşvet ve irtikap farkı nedir?
İcbar Yoluyla İrtikap Nedir?
İcbar yoluyla irtikap, Türk Ceza Kanunu'nda düzenlenen bir suç türüdür ve kısaca, kamu görevlisinin görevinin sağladığı nüfuzu kötüye kullanarak bir kişiyi yasa dışı bir menfaat sağlamaya zorlaması anlamına gelir. Burada "icbar," zorlama veya baskı anlamına gelir. Kamu görevlisi, elindeki yetkiyi kullanarak mağduru tehdit eder, korkutur veya üzerinde baskı kurar ve bu yolla kendisine veya başkasına para, mal veya hizmet gibi bir menfaat temin eder.
Bu suçta önemli olan, mağdurun iradesinin zedelenmesidir. Mağdur, kamu görevlisinin baskısı veya tehdidi altında olduğu için menfaati vermek zorunda kalmıştır.
İrtikap Suçu Nedir?
İrtikap, bir kamu görevlisinin görevinin kendisine verdiği yetkiyi kullanarak, kanunsuz bir şekilde menfaat elde etmesidir. İrtikap suçunun iki temel biçimi vardır:
- İcbar Suretiyle İrtikap: Yukarıda açıklandığı gibi, kamu görevlisinin mağduru zorlaması, tehdit etmesi veya baskı kurmasıyla işlenen suçtur. Mağdur, bu baskı nedeniyle menfaati vermek zorunda kalır.
- Örnek: Bir belediye görevlisinin, bir esnafın iş yerindeki yasa dışı bir durumu görmezden gelmek için "Bana şu kadar para vermezsen, ruhsatını iptal ederim" diyerek para istemesi. Burada, esnaf zorlama altında parayı vermektedir.
- İknâ (İkna) Suretiyle İrtikap: Kamu görevlisinin, mağduru kandırarak veya onu menfaati vermeye ikna ederek suç işlemesidir. Bu durumda, kamu görevlisi mağdur üzerinde doğrudan bir zorlama veya tehdit kullanmaz. Mağdura, "Bu işi halletmek için benden başka kimseye güvenme, bu menfaati verirsen sorun çözülür" gibi söylemlerle menfaat sunmaya teşvik eder.
Örnek: Bir vergi dairesi memurunun, bir mükellefe "Vergi borcunun silinmesi için bana bir miktar para verirsen, içerideki bağlantılarım sayesinde bu işi kolayca hallederim" diyerek para istemesi. Burada mağdur, menfaatin aslında yasal bir işlem için verildiğine inandırılmıştır
İrtikâp Etmek Ne Anlama Gelir?
İrtikâp etmek, bir kamu görevlisinin yetkisini kötüye kullanarak kendine veya başkasına haksız kazanç sağlaması, menfaat elde etmesi anlamına gelir. Bu fiil, kamunun güvenilirliğine ve kamu hizmetlerinin dürüst bir şekilde yürütülmesine karşı işlenmiş bir suçtur.
Rüşvet ve İrtikap Farkı Nedir?
Rüşvet ve irtikap suçları, her ikisi de kamu görevlisi tarafından işlenen ve haksız menfaat elde etmeyi içeren suçlar olsa da aralarındaki temel fark, menfaatin teklif edilme ve kabul edilme biçiminde yatar.
