Gökyüzünde nadir bir doğa olayı: Thundersnow ne demek?
Thundersnow (gök gürültülü kar fırtınası), adından da anlaşılacağı üzere kar yağışı sırasında gök gürültüsü ve şimşeğin eşlik ettiği oldukça nadir görülen bir meteorolojik olaydır.
Normal şartlarda gök gürültülü fırtınalar sıcak hava dalgalarıyla, yani genellikle ilkbahar ve yaz aylarında görülür. Ancak atmosferin alt tabakalarındaki havanın, üst tabakalardaki havadan çok daha sıcak ve nemli olduğu istisnai kış şartlarında, dikey hava hareketleri tetiklenerek kar yağarken şimşek çakmasına neden olur. Bu doğa olayı, görsel ve işitsel olarak büyüleyici olduğu kadar meteorolojik açıdan da oldukça komplekstir.
Thundersnow neden ve nasıl oluşur?
Bir fırtınanın gök gürültülü olabilmesi için atmosferin dengesiz olması, yani sıcak havanın hızla yükselmesi gerekir. Kışın yer yüzeyi karla kaplıyken bu yükselme hareketi zordur. Ancak göl veya deniz üzerindeki nispeten sıcak suyun üzerinden geçen dondurucu soğuk hava kütleleri (deniz etkisi kar yağışı gibi), güçlü bir kararsızlık yaratarak bulutların içinde elektriklenmeye yol açar. Bu durumda bulutun içindeki buz kristalleri birbirine çarparak statik elektrik üretir ve kar taneleri yere düşerken gökyüzü şimşeklerle aydınlanır.
Thundersnow olayının diğer fırtınalardan farkı
Thundersnow, yazın yaşanan gök gürültülü sağanak yağışlardan ses iletimi açısından önemli bir farkla ayrılır. Normal fırtınalarda gök gürültüsü kilometrelerce öteden duyulabilirken, thundersnow sırasında yağan yoğun kar, adeta bir "akustik yalıtım" görevi görür. Kar taneleri ses dalgalarını emdiği için, gök gürültüsü genellikle sadece fırtınanın merkezine çok yakın olan (yaklaşık 3-4 kilometre mesafedeki) kişiler tarafından boğuk bir ses olarak duyulur. Bu durum, olayı yaşayanlar için mistik ve sıra dışı bir atmosfer yaratır.
Bu doğa olayının tehlikeleri ve görülme sıklığı
Thundersnow görülen bir bölgede, kar yağışının şiddeti genellikle normalden çok daha fazladır. "Kar fırtınası içinde fırtına" olarak tanımlanabilecek bu durumlarda, görüş mesafesi aniden sıfıra inebilir ve yıldırım düşme riski artar. Dünyada en sık Amerika’daki Büyük Göller bölgesinde, Japon Denizi kıyılarında ve zaman zaman Britanya Adaları'nda görülür. Türkiye'de ise özellikle İstanbul ve Karadeniz kıyılarında, "deniz etkisi" (sea effect) kar yağışlarının çok kuvvetli olduğu ekstrem kış günlerinde bu doğa olayına şahitlik etmek mümkündür.
Bakmadan Geçme
