Gezegen sanıldı, çarpışma çıktı: Hubble'dan tarihi gözlem

ABD Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA), Hubble Uzay Teleskobu’nun derin uzayda son derece nadir bir olaya dair çarpıcı gözlemler yaptığını duyurdu. Hubble tarafından elde edilen yeni görüntülerde, iki ayrı kozmik çarpışmanın ardından oluşan tozlu kalıntılar net biçimde tespit edildi. Bu gözlemler, astronomların onlarca yıldır açıklamakta zorlandığı bir fenomenin anlaşılmasına önemli katkı sundu.

NASA’nın paylaştığı bilgilere göre, Hubble’ın kaydettiği görüntülerde devasa uzay kayalarının birbirine çarpması sonucu oluşan yoğun toz bulutları gözlemlendi. Bu bulutların ilk etapta gezegen benzeri, parlak ve yoğun yapılar oluşturduğu, zaman içinde ise genişleyerek yayıldığı ve sonunda tamamen dağıldığı belirlendi. Bilim insanları, bu sürecin ilk kez bu kadar ayrıntılı biçimde görüntülenmesinin büyük bir bilimsel şans olduğunu vurguladı.

Araştırmacılar, yıllar önce Fomalhaut adlı genç bir yıldızın yakınında parlak ve yoğun bir nokta tespit ettiklerini, bu yapının uzun süre bir gezegen olabileceği ihtimali üzerinde durulduğunu aktardı. Ancak Hubble’ın yıllara yayılan gözlemleri, söz konusu parlak yapının zamanla kaybolduğunu ortaya koydu. Bu durum, söz konusu cismin bir gezegen değil, iki büyük kozmik çarpışmanın ardından oluşan geçici bir toz bulutu olduğunu gösterdi.

Harvard-Smithsonian Astrofizik Merkezi’nden Joshua Lovell, konuyla ilgili yaptığı değerlendirmede, “Bu bölgenin yalnızca 20 yıl gibi kısa bir sürede iki eşsiz ve devasa çarpışmaya sahne olması son derece beklenmedik” ifadelerini kullandı. Lovell, bu tür olayların normalde milyonlarca yıl aralıklarla yaşandığını belirterek, gözlemlerin bilim dünyası açısından olağanüstü bir veri sunduğunu dile getirdi.

Johns Hopkins Üniversitesi’nden astrofizikçi Meredith MacGregor ise bu çarpışmaların incelenmesini, “Güneş sistemimizin geçmişine ait bir anın fotoğrafını çekmek gibi” sözleriyle değerlendirdi. MacGregor, bu tür gözlemlerin gezegenlerin ve yıldız sistemlerinin nasıl şekillendiğine dair önemli ipuçları verdiğini ifade etti.

Bilim insanları, çarpışmaya karışan uzay kayalarının en az 60 kilometre genişliğinde olduğunu tahmin ediyor. Bu büyüklükteki cisimlerin çarpışmasının gözlemlenmesinin son derece nadir olduğunu belirten araştırmacılar, Hubble’ın sağladığı verilerin uzun yıllar boyunca inceleneceğini kaydetti.

Araştırma ekibi, önümüzdeki yıllarda yeni oluşan toz bulutunun nasıl evrildiğini, hangi hızla yayıldığını ve nihayetinde nasıl tamamen dağıldığını izlemeyi planlıyor. Bu gözlemlerin, gezegen oluşumu ve kozmik çarpışmaların evrendeki rolüne dair mevcut teorilerin yeniden değerlendirilmesine katkı sağlaması bekleniyor.