Enerji sektörü yatırımda geride kaldı, yapay zekâ öne geçti
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) tarafından yayımlanan 2025 Dünya Enerji Yatırımları Raporu'na göre, küresel yatırım eğilimleri enerji sektöründen yapay zekâya kayıyor.
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) tarafından yayımlanan 2025 Dünya Enerji Yatırımları Raporu’na göre, küresel yatırım eğilimleri enerji sektöründen yapay zekâya kayıyor. Yükselen maliyetler ve belirsizlikler nedeniyle enerji yatırımlarında durağanlık yaşanırken, 2024 yılında yapay zekâya yapılan yatırımlar 84 milyar dolara ulaşarak enerji girişimlerinin yaklaşık üç katına çıktı.
Enerji sektörü özellikle araştırma-geliştirme (AR-GE) harcamalarında önemli bir yavaşlama yaşadı. 2024 yılında enerji AR-GE bütçesi yalnızca %1 büyüyerek son 10 yılın en düşük artış oranına ulaştı. 2020’deki salgın yılı hariç tutulduğunda, bu durum sektördeki motivasyon kaybının en somut göstergesi olarak değerlendiriliyor.
Raporda, yüksek faiz oranları ve sermaye maliyetlerinin, inovatif enerji girişimlerini olumsuz etkilediği vurgulanıyor. Batarya, kömür, nükleer ve yenilenebilir enerji gibi kilit teknoloji alanlarında faaliyet gösteren birçok firma AR-GE yatırımlarını azalttı. Uzun vadeli, riskli ve maliyetli projelere olan ilginin azaldığı görülüyor.
Diğer yandan yapay zekâ yatırımları hız kesmeden devam ediyor. Özellikle enerji sistemi optimizasyonu, verimlilik artışı ve altyapı yönetimi gibi alanlarda yapay zekânın sunduğu fırsatlar, yatırımcıların ilgisini çekmeye devam ediyor.
Rapora göre, Çin merkezli firmalar küresel enerji AR-GE harcamalarında en yüksek paya sahip hale geldi. 2015’te %16 olan Çinli firmaların payı, 2025 itibarıyla %38’e çıktı. Bu oranla Çin, %27’lik paya sahip Avrupa’yı geride bıraktı. Çin’de kamu-özel sektör arasındaki sınırların daha esnek olması, inovasyon süreçlerinde uyumlu işleyişin önünü açarken, temiz enerji zincirlerinde Çin’in rekabet avantajını güçlendirdi.
Enerji AR-GE harcama sıralamasında da değişim yaşandı. 2015’te ABD ve Avrupa merkezli otomotiv ve petrol-gaz firmalarının hakim olduğu listede, 2024’te Çinli batarya üreticisi CATL, elektrikli araç üreticileri BYD ve Tesla, ayrıca Denso, Bosch ve Schneider Electric gibi elektrifikasyon ekipmanı firmaları öne çıktı. Petrochina, Sinopec ve Saudi Aramco ise ilk 20’de kalmayı başaran petrol ve gaz şirketleri oldu.
Raporda, özel sektörün temiz enerji dönüşümüne katkı sağlaması için sadece kaynak temini değil, aynı zamanda sermayenin inovatif projelere yönlendirilmesinin kritik öneme sahip olduğu ifade ediliyor.
Bakmadan Geçme
