Elektrikli skuterlerde yeni dönem

Ulaştırma ve Altyapı, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği ile İçişleri bakanlıklarının ortak hazırladığı “Elektrikli Skuter Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Düzenleme, paylaşımlı elektrikli skuter hizmetlerini daha güvenli ve denetlenebilir bir yapıya kavuşturmayı hedefliyor.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, yazılı açıklamasında yapılan değişikliklerin temel amacının şehir içi kısa mesafelerde daha çevreci ve alternatif bir ulaşım imkânı yaratmak olduğunu belirtti. Uraloğlu, U-Net otomasyon sistemine aktarılan verilerin belediyeler, emniyet, jandarma ve ilgili kurumlarla paylaşılacağını, böylece denetimin daha bütüncül bir şekilde yürütüleceğini ifade etti.

Bakan, işletmelerin her elektrikli skuterin konumunu 3 dakikalık aralıklarla U-Net’e ileteceğini, sürüşün bitiminden itibaren 10 dakika içinde tüm bilgilerin sisteme aktarılmasının zorunlu olduğunu söyledi. Skuter sürüş dışındayken yerinin değiştirilmesi durumunda her hareketin sisteme kaydedileceğini de vurguladı.

Coğrafi çitleme ve yasaklı alanların yönetimi, yeni düzenlemenin en kritik başlıklarından biri oldu. Uraloğlu, işletmecilerin yasaklı bölgeler için otomatik kısıtlama getirmekle yükümlü kılındığını ifade ederek şu bilgileri paylaştı:
“Sürüş sırasında yasaklı alana yaklaşan kullanıcı, direksiyona entegre işitsel cihaz üzerinden uyarılacak. Bu alanlara girilmesi halinde hızın kademeli şekilde saatte 6 kilometreye düşürülmesi işletmeler için zorunlu oldu. Ayrıca devrilme uyarısı alındığında, işletmeci sürücüyle telefon üzerinden iletişim kurup durumu teyit edecek ve kazaya ilişkin veriyi sisteme kaydedecek.”

İzin sayılarıyla ilgili düzenlemeler de güncellendi. İşletmecilerin bir ilde aldıkları izin sayısının yüzde 70’inden az veya yüzde 130’undan fazla skuter bulundurmalarına izin verilmeyecek. Kasım–şubat döneminde bu alt sınır yüzde 40 olarak uygulanacak. Tüm değerlendirmeler günlük ortalama konum verileri baz alınarak yapılacak.

Uraloğlu, işletmecilerin 7/24 erişilebilir çağrı merkezi veya aynı işlevi gören mobil uygulama altyapısı bulundurma zorunluluğunun devam ettiğini, kullanıcı şikâyetlerinin en kısa sürede sonuçlandırılması gerektiğinin de yönetmelikte açıkça belirtildiğini söyledi.

Hız limitleri ve cezalara yönelik yeni düzenlemeler de dikkat çekiyor. Uraloğlu, “UKOME tarafından belirlenen hız sınırlarına uyulması tüm işletmeciler için bağlayıcıdır. Coğrafi çitleme, işitsel uyarı, yasaklı bölge hız düşürme sistemi, devrilme sonrası sürücüyle iletişim ve kaza kaydı gibi yükümlülüklerin yerine getirilmemesi halinde 6 bin 923 lira idari para cezası uygulanacak. Ceza doğrudan işletmeciye kesilecek.” dedi.

Kullanıcı yönlendirmelerine ilişkin arayüzler de yenilendi. Mobil uygulamalarda harita, yasaklı bölgeler, park edilmeyecek noktalar, coğrafi sınırlamalar ve anlık ücret bilgileri açık şekilde gösterilecek. Ayrıca karbon ayak izi karşılaştırmalarının bulunduğu ekranların zorunlu hale getirildiği belirtildi.

Yeni yönetmelikle birlikte elektrikli skuterlere yüzde 30 yerli üretim şartı getirildi. Uraloğlu, “Sahada kullanılan skuterlere yönelik en az yüzde 30 yerli üretim zorunluluğu uygulamaya alındı. Bu araçların TSE belgeli yerli işletmeler tarafından üretilmiş olması gerekiyor. Yerli üretim oranına uyulmaması hâlinde işletmelerin faaliyetleri durdurulacak.” ifadesini kullandı.

Yeni düzenlemelerle elektrikli skuter ekosisteminin hem güvenlik hem de yerli üretim açısından daha disiplinli bir yapıya kavuşması hedefleniyor.