Elektrik tüketimi neden yaz aylarında zirve yapıyor?
Türkiye'de son 55 yılın en sıcak temmuz ayı, elektrik tüketiminde tarihi bir rekora yol açtı.
Uluslararası enerji düşünce kuruluşu Ember’in yayımladığı yeni analiz, Türkiye’de artan sıcaklıkların elektrik tüketimi üzerinde yarattığı baskıyı gözler önüne serdi. Rapora göre, ülkede sıcaklık her bir derece arttığında 0,77 gigavat ek elektrik üretim kapasitesi ihtiyacı doğuyor. Örneğin, sıcaklığın 22 dereceden 32 dereceye çıkması, Atatürk Hidroelektrik Santrali’nin kapasitesine eşdeğer en az 3 yeni santral gerektirecek kadar ek talep anlamına geliyor.
Geçtiğimiz ay yaşanan rekor sıcaklıklar, elektrik tüketimini de tarihin en yüksek seviyesine taşıdı. 28 Temmuz’da saatlik tüketim 59 gigavatsaatle rekor kırarken, bu tüketimin yüzde 18’i doğrudan soğutmadan kaynaklandı. Raporda, yaz aylarında 12.00-18.00 saatleri arasında soğutmanın toplam elektrik talebinin yüzde 10’un üzerinde seyrettiği ve bunun artık “lüks değil, şebeke üzerinde belirleyici bir unsur” haline geldiği vurgulandı.
Artan soğutma ihtiyacı, elektrik hatları ve trafo merkezlerinde ani yüklenmelere sebep olarak arıza ve kesinti riskini artırıyor. Bu noktada, Ember’in önerisi güneş enerjisi. Güneşten elde edilen elektrik, günün en sıcak saatleriyle örtüşerek artan soğutma talebini doğal şekilde karşılıyor. Nitekim 2024 yazında, güneş enerjisi en yoğun talep saatlerinde elektrik ihtiyacının yüzde 20’sinden fazlasını karşıladı.
Soğutma kaynaklı talep artışı ise önümüzdeki yıllarda daha da büyüyecek. Türkiye’de sadece alan soğutmasına bağlı tüketim, 2023-2024 döneminde yüzde 19 artarak 10 teravatsaate ulaştı. Bu miktar, yaklaşık 4 milyon elektrikli aracın bir yıllık şarj ihtiyacına eşdeğer. Eğilim devam ederse, 2030’a kadar talebin 2 katına, 2035’te ise 3,5 katına çıkması bekleniyor.
İklim değişikliğinin etkisiyle elektrik tüketim alışkanlıkları da dönüşüyor. 2008’e kadar zirve talep kış aylarında görülürken, 2008 sonrası yaz aylarında öne çıkmaya başladı. 2025’te yaz-kış zirve talep farkı, 2008’e göre 12 kat arttı.
Ember Enerji Analisti Bahadır Sercan Gümüş, bu artışı yönetmek için klima kullanımına ilişkin kapsamlı bir envanter hazırlanması, enerji verimliliği politikalarının güçlendirilmesi ve şebeke esneklik çözümlerinin yaygınlaştırılması gerektiğini belirtti. Gümüş, Türkiye’nin güneş enerjisini etkin kullanarak artan soğutma talebini temiz ve sürdürülebilir şekilde karşılayabileceğini vurguladı.
Bakmadan Geçme
