Dijital yasalar sertleşti: AB'den Apple ve Meta'ya ilk büyük ceza

Avrupa Birliği (AB) Komisyonu, Dijital Piyasalar Yasası çerçevesinde yürüttüğü denetimler sonucunda iki büyük teknoloji şirketine para cezası uygulama kararı aldı. Komisyon, Apple ve Meta’nın dijital piyasa kurallarına uymadığını tespit ederek, Apple’a 500 milyon avro, Meta’ya ise 200 milyon avro para cezası verdiğini duyurdu.

Brüksel merkezli açıklamada, Apple’ın App Store üzerinden uygulama sunan geliştiricilerin, kullanıcılarını alternatif hizmetler ve teklifler konusunda bilgilendirmesini engellediği ifade edildi. Komisyon, bu tür teknik ve ticari kısıtlamaların uygulama geliştiricilerin rekabet gücünü zayıflattığını ve Dijital Piyasalar Yasası’na açıkça aykırı olduğunu belirtti.

AB Komisyonu, Apple’a ayrıca yönlendirme üzerindeki kısıtlamaları kaldırması yönünde resmi bir talimat gönderdiğini ve kuralları ihlal etmesi nedeniyle 500 milyon avro para cezasına çarptırıldığını açıkladı.

Meta’ya yönelik cezanın ise, şirketin 2023 yılında başlattığı “öde veya rıza göster” modeliyle ilgili olduğu belirtildi. Bu modele göre, Avrupa’daki Facebook ve Instagram kullanıcılarına, reklam görmeden platformları kullanabilmeleri için aylık ücret ödeme veya kişisel verilerinin toplanmasına onay verme seçenekleri sunuluyordu.

AB Komisyonu, bu yaklaşımın kullanıcı verilerinin korunmasına yönelik düzenlemelerle uyumlu olmadığını değerlendirerek, Meta’nın yeterli alternatif hizmet sunmadığı kanaatine vardı. Bu nedenle şirkete 200 milyon avro ceza uygulandığı bildirildi.

Açıklamada ayrıca, her iki şirketin de Komisyon kararlarına uymakla yükümlü olduğu, aksi takdirde düzenli olarak yeni para cezalarına maruz kalabilecekleri uyarısında bulunuldu. Özellikle Apple ve Meta gibi büyük teknoloji şirketleri, AB Dijital Piyasalar Yasası kapsamında “eşik bekçisi” (gatekeeper) olarak sınıflandırılıyor. Bu statü, kullanıcı verilerinin yönetimi ve hizmetler arasında veri paylaşımı konusunda daha sıkı yükümlülükler anlamına geliyor.

2024 yılında yürürlüğe giren Dijital Hizmetler Yasası ile birlikte teknoloji devlerinin Avrupa pazarında faaliyet gösterirken uyması gereken kurallar netleştirilmişti. AB Komisyonu'nun şimdiye dek yasa kapsamındaki ilk ceza kararları olması, dijital düzenlemeler açısından dönüm noktası olarak değerlendiriliyor.

Hatırlanacağı üzere, AB Komisyonu geçtiğimiz yıl hem Apple hem de Meta hakkında Dijital Piyasalar Yasası'na uyumları konusunda resmi soruşturmalar başlatmıştı. Son alınan kararlarla birlikte, bu soruşturmaların sonucunda ciddi yaptırımların da devreye girdiği görülüyor.