Depozito sistemiyle hangi ambalajlar geri kazanılacak?

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yürütülen Depozito Yönetim Sistemi ile Türkiye genelinde geri dönüşüm süreçlerinde önemli bir dönüşüm amaçlanıyor. AA muhabirinin Bakanlıktan derlediği bilgilere göre, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın himayelerinde hayata geçirilen sistem kapsamında, “Depozitosu Olan Ambalajlar” (DOA) logosu taşıyan plastik, cam ve alüminyum içecek ambalajları, depozito iade makineleri aracılığıyla toplanarak geri dönüşüm sürecine dahil ediliyor.

Uygulamanın ilk aşamasında Sakarya pilot il olarak belirlenirken, Ankara’nın Kızılcahamam ilçesi pilot ilçe olarak seçildi. Bunun yanı sıra Erzurum, Mersin, Gaziantep, Samsun, İzmir ve Konya’da da depozito iade makinelerinin kurulumuna başlandı. Pilot uygulamalardan elde edilecek veriler doğrultusunda sistemin kademeli olarak tüm ülkeye yayılması planlanıyor.

Depozito Yönetim Sistemi kapsamında cam, plastik ve metal ambalajlar, tüketici tarafından iade makinelerine bırakılıyor. Bu makineler aracılığıyla kaynağında toplanan ambalajlar, ayrıştırılmış ve temiz şekilde geri dönüşüm tesislerine gönderiliyor. Böylece atıkların karışması önlenirken, geri dönüşüm sürecinin daha verimli ve sürdürülebilir hale getirilmesi hedefleniyor. Toplanan ambalajların yeniden üretim süreçlerinde kullanılmasıyla ham madde ihtiyacının azaltılması ve dışa bağımlılığın düşürülmesi de amaçlar arasında yer alıyor.

Sistemle birlikte her yıl yaklaşık 25 milyar adedin üzerinde içecek ambalajının geri dönüşüme kazandırılması öngörülüyor. Bu sayede çevresel kirliliğin azaltılması, doğal kaynakların korunması ve özellikle büyük şehirlerde artan atık yükünün hafifletilmesi hedefleniyor. Aynı zamanda geri kazanılan malzemelerin yeniden ekonomiye kazandırılmasıyla önemli bir ekonomik değer oluşturulması bekleniyor.

Bakanlık verilerine göre, Depozito Yönetim Sistemi’nin ülke genelinde tam anlamıyla uygulanması halinde Türkiye ekonomisine yıllık yaklaşık 520 milyon avroluk katkı sağlanması öngörülüyor. Bu katkının, hem geri dönüşüm sektörünün güçlenmesi hem de enerji ve ham madde tasarrufu yoluyla dolaylı olarak farklı sektörlere yansıması bekleniyor.

Geri dönüştürülen cam, plastik ve metal ambalajların yeniden üretimde kullanılması, enerji tüketimini azaltarak karbon salımının düşürülmesine de katkı sunacak. Bu yönüyle sistem, yalnızca ekonomik kazanç sağlamayı değil, aynı zamanda iklim değişikliğiyle mücadele kapsamında döngüsel ekonomi modelinin güçlendirilmesini de hedefliyor. Bakanlık, uygulamanın yaygınlaşmasıyla birlikte çevre bilincinin artırılmasını ve vatandaşların geri dönüşüm süreçlerine aktif katılımının sağlanmasını amaçlıyor.

Depozito Yönetim Sistemi’nin hayata geçirilmesiyle birlikte, tüketicilerin geri dönüşüm alışkanlıklarının gelişmesi ve atıkların kaynağında ayrıştırılmasının yaygınlaşması bekleniyor. Yetkililer, sistemin hem çevresel hem de ekonomik açıdan uzun vadede önemli kazanımlar sağlayacağını vurgularken, pilot uygulamalardan elde edilecek sonuçların sürecin başarısı açısından belirleyici olacağını ifade ediyor.