Ceza infazından silah suçlarına: 11. yargı paketi neleri kapsıyor?

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu, haftalık çalışma programı kapsamında yoğun bir gündemle toplanmaya hazırlanıyor. Anadolu Ajansı muhabirinin edindiği bilgilere göre Genel Kurulda bu hafta, kamuoyunda “11. Yargı Paketi” olarak bilinen Türk Ceza Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin görüşmelerine başlanacak. Adalet sistemine ilişkin önemli değişiklikler içeren teklifin, ceza infaz uygulamalarından suç ve ceza düzenlemelerine kadar birçok başlıkta yeni hükümler getirmesi öngörülüyor.

Genel Kurulun gündeminde ayrıca Libya’ya asker gönderilmesine ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi de yer alıyor. Mevcut süresi sona eren tezkerenin, Türkiye’nin Libya’daki askeri varlığının devamı için 2 yıl daha uzatılmasına dair düzenleme milletvekillerinin değerlendirmesine sunulacak. Bu tezkerenin kabul edilmesi halinde, Türk Silahlı Kuvvetlerinin Libya’daki görev süresi uzatılmış olacak.

Kamuoyunda geniş yankı uyandırması beklenen 11. Yargı Paketi kapsamında, ceza infaz sistemine yönelik dikkat çekici düzenlemeler bulunuyor. Buna göre; terör ve örgütlü suçlar, alt soy ve üst soya, kardeşe, eşe, boşanılan eşe, kadına, çocuklara ve beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak kişilere yönelik kasten öldürme suçları ile cinsel saldırı ve çocuğun cinsel istismarı suçları hariç olmak üzere, 31 Temmuz 2023 ve öncesinde işlenen suçlardan hükümlü olanlar için infazda yeni bir uygulama öngörülüyor. Bu kapsamda hükümlülerin kapalı cezaevinden açık cezaevine, açık cezaevinden ise denetimli serbestliğe geçiş süresinin 3 yıl daha erkene çekilmesi planlanıyor.

Teklifte meslek gruplarını ilgilendiren düzenlemeler de yer alıyor. Buna göre, hakkında herhangi bir disiplin cezası verilen bir avukatın, bu cezanın kesinleştiği tarihten itibaren 5 yıl içinde yeniden disiplin cezası gerektiren bir fiil işlemesi durumunda, bu fiil için öngörülen disiplin cezasının bir derece ağır olanı uygulanacak. Bu düzenlemeyle meslek disiplininin güçlendirilmesi amaçlanıyor.

Yargılama süreçlerine ilişkin önemli bir değişiklik de ihalenin feshi taleplerine yönelik olarak teklifte yer alıyor. Nispi harç ve teminat yatırma yükümlülüğünü yerine getirmeyen kişilerin, ihalenin feshini talep etmeleri halinde, mahkemece bu talebin dosya üzerinden ve kesin olarak reddedilmesi öngörülüyor.

Teklifte çocukların suç örgütleri tarafından kullanılmasına ilişkin cezaların artırılması da dikkat çeken maddeler arasında bulunuyor. Örgüt faaliyeti kapsamında işlenen suçlarda çocukların araç olarak kullanılması halinde, örgüt yöneticilerine verilecek cezanın yarısından bir katına kadar artırılması öngörülüyor. Bu düzenleme ile çocukların suç örgütlerinden korunması hedefleniyor.

Silah suçlarına ilişkin düzenlemeler de teklif kapsamında yer alıyor. Kurusıkı silahlar, “genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması” suçu kapsamına alınacak ve bu silahlarla suç işlenmesi halinde 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası uygulanabilecek. Ayrıca “güveni kötüye kullanma” suçunun konusunun motorlu kara, deniz veya hava taşıtı olması durumunda verilecek cezanın bir kat artırılması öngörülüyor.

Taksirle yaralama suçuna ilişkin ceza sınırlarında da değişikliğe gidilmesi planlanıyor. Buna göre, hapis cezasının alt sınırı 3 aydan 4 aya, üst sınırı ise 1 yıldan 2 yıla çıkarılacak. Ulaşım araçlarının kaçırılması veya alıkonulmasının yanı sıra, artık ulaşım araçlarının hareketinin engellenmesi de suç kapsamına alınacak ve bu fiillere ilişkin cezalar artırılacak.

Yargı sisteminin işleyişine yönelik bir diğer düzenleme ise bölge adliye mahkemeleriyle ilgili olacak. Buna göre, bölge adliye mahkemesi ceza daireleri, ilk derece mahkemelerinin kararlarında hukuka aykırılık tespit edilmesi halinde bozma kararı verebilecek.

Teklifte sosyal güvenlik alanını ilgilendiren bir düzenleme de bulunuyor. 1 Ocak 2016 tarihinden önceye ait olup ödenmemiş genel sağlık sigortası primleri ile gecikme cezası ve gecikme zammı gibi feri alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilmesi öngörülüyor.

Ayrıca nitelikli hırsızlık, dolandırıcılık ve banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması suçlarında kullanıldığı tespit edilen mobil haberleşme hatlarının, yürütülen soruşturma kapsamında hakim kararıyla veya gecikmesinde sakınca bulunan hallerde Cumhuriyet savcısının yazılı emriyle kesilmesi düzenlemesi de teklifte yer alıyor.

Öte yandan Suça Sürüklenen Çocuklara İlişkin Araştırma Komisyonu’nun da bu hafta çeşitli kurum temsilcileri ve akademisyenleri dinlemesi bekleniyor. Salı ve çarşamba günleri ise TBMM’de grubu bulunan siyasi partilerin grup toplantıları yapılacak.