Bilinçsiz mantar tüketimi ölümle sonuçlanabilir

Türkiye'de ilkbahar ve sonbahar aylarında yağışların artmasıyla birlikte doğada kendiliğinden yetişen mantarlara olan ilgi de artıyor. Ancak uzmanlar, bu ilginin ölümcül sonuçlara dönüşebileceği konusunda uyarıyor. Sağlık Bakanlığı’na bağlı Ulusal Zehir Danışma Merkezi (UZEM) verilerine göre, geçtiğimiz yılın aynı dönemine kıyasla mantar zehirlenmelerinde yüzde 83 oranında artış yaşandı. Toplam vaka sayısı ise 943’e ulaştı.

Prof. Dr. Cemil Taşcıoğlu Şehir Hastanesi Acil Tıp Kliniği Eğitim Sorumlusu Prof. Dr. Asım Kalkan, doğada 10 binden fazla mantar türü bulunduğunu ancak yalnızca az bir kısmının güvenle tüketilebildiğini belirtti. Kalkan, mantar zehirlenmelerinin başlangıçta basit sindirim sorunları gibi görünebileceğini fakat toksik türlerin ciddi sonuçlar doğurabileceğini söyledi.

“İlk belirtiler genellikle 2 ila 6 saat içinde başlasa da bazı türlerde bu süre 72 saati bulabiliyor. Erken dönemde sersemleme, uyku hali, tansiyon düşüklüğü, bulanık görme ve kusma gibi semptomlarla karşılaşıyoruz,” diyen Kalkan, geç dönemde ise karaciğer ve böbrek yetmezliği gibi çok daha tehlikeli durumların gelişebileceğini belirtti. Bu durumun kalp krizine kadar ilerleyebileceğine dikkat çekti.

Mantar zehirlenmelerinin özel bir panzehiri olmadığını vurgulayan Kalkan, tedavide önceliğin hastanın solunumunun ve dolaşım sisteminin desteklenmesi olduğunu ifade etti. Ayrıca zehirlenme vakalarında, tüketilen mantardan örnek getirilmesinin doğru tedaviye ulaşmada önemli rol oynadığını sözlerine ekledi.

Aynı hastanede görevli Uzman Diyetisyen Berrin Bayraktar ise mantarların düşük kalorili ve besin değeri yüksek gıdalar olduğunu, lif ve protein içeriğiyle sağlıklı bir alternatif sunduğunu ifade etti. Ancak uyardı: "Görünüşe bakarak mantarın zehirli olup olmadığını anlamak mümkün değil. Aynı ortamda yetişen iki mantardan biri zehirli, diğeri yenilebilir olabilir."

Bayraktar, mantarların çiğ tüketilmemesi gerektiğini, pişirme öncesi kısa süre içinde hazırlanmasının gıda güvenliği açısından önemli olduğunu söyledi. Marketten alınan mantarlarda ise son kullanma tarihi, ambalaj durumu ve koku gibi fiziksel belirtilere mutlaka dikkat edilmesi gerektiğini vurguladı.

Mantar uzmanı Recep Karatepe de halk arasında yaygın olan bazı yanlış inanışlara dikkat çekti. “Kurtlanan mantar yenir”, “gümüş kaşıkla zehir test edilir” gibi hurafelerin doğru olmadığını ifade eden Karatepe, park ve bahçelerde yetişen mantarların da ağır metaller nedeniyle tehlikeli olabileceğini söyledi. Egzoz gazlarının mantarlarda toksik birikime yol açabileceğini belirten Karatepe, yapay zekâ destekli uygulamaların da mantarları güvenle tanıyamayacağını vurguladı.

Karatepe, doğadan mantar toplayanların sepet tercih etmesi gerektiğini, plastik poşetlerin mantarın çabuk bozulmasına neden olduğunu belirtti. Ayrıca doğa yürüyüşlerinde uzun paçalı giysiler, çizme, su ve ilk yardım kiti bulundurulmasının önemine değindi.