Bankalar Birliği Nedir Futbol?

Türk futbolunun mali yapısını derinden etkileyen borç sorunu, 2019 yılında Türkiye Bankalar Birliği (TBB) öncülüğünde hayata geçirilen finansal yapılandırma anlaşmasıyla yeniden şekillendi. Süper Lig'in dört büyük kulübü Galatasaray, Fenerbahçe, Beşiktaş ve Trabzonspor’un da içinde yer aldığı bu süreç, bankalarla yapılan kapsamlı bir mali düzenleme protokolüyle futbol kulüplerine nefes aldırmayı amaçladı.

Amaç: Sürdürülebilir Borç Yönetimi
Ziraat Bankası, Halkbank, DenizBank ve Yapı Kredi'nin yer aldığı konsorsiyum ile imzalanan anlaşma, kulüplerin yüksek borç yüklerini uzun vadeli ve sürdürülebilir bir yapıya kavuşturmayı hedefliyordu. İlk etapta 5+2 yıllık bir ödeme planı öngörülen yapılandırma, daha sonra kulüplerin mali durumlarına göre 7+2 ve 12 yıla kadar uzatılabilecek şekilde revize edildi.

Gelirler Borçlara, Disiplin Kulüplere
Anlaşma kapsamında kulüpler, sabit gelirlerinin belirli bir oranını – çoğu durumda %50’sini – borç ve faiz ödemelerine ayırmakla yükümlü kılındı. Mali disiplinin sağlanması amacıyla kulüplerin bütçeleri bağımsız denetim şirketleri tarafından kontrol altına alındı. Bu uygulama, kulüplerin harcama ve transfer politikalarını da ciddi şekilde sınırladı.

Pandemi Süreci Dengeleri Sarstı
2020 yılında başlayan COVID-19 pandemisi, kulüplerin yayın ve bilet gelirlerini neredeyse sıfırlarken, yapılandırma anlaşması kısa vadeli bir can simidi işlevi gördü. Ancak kur dalgalanmaları ve faiz yüklerinin artışı, bu avantajı zaman içinde ağır bir mali yüke dönüştürdü.

Yüksek Faizler, Kısıtlı Esneklik
Yapılandırma şartları gereği, kulüpler elde ettikleri gelirlerin %25 ila %50’sini doğrudan borç ve faiz ödemelerine yönlendirmek zorunda kaldı. Bu durum, özellikle sportif yatırımlar ve transfer hamlelerinde kulüplerin elini kolunu bağladı. Fenerbahçe Başkanı Ali Koç, bu süreçte kulübün gelirlerinin %80’inin bankalara aktarıldığını belirterek sistemin kulüpler üzerindeki baskısına dikkat çekti.

Kulüpler Birer Birer Anlaşmadan Çıkıyor
Bankalar Birliği anlaşmasından ilk çıkan kulüp Trabzonspor oldu. 2024 yılında 2,1 milyar TL’lik borcunu kapatarak mali bağımsızlığını ilan etti. Galatasaray da 2025 yılı Temmuz ayında borçlarını büyük ölçüde sıfırladığını ve yapılandırma kapsamından çıktığını açıkladı. Fenerbahçe ve Beşiktaş ise hâlâ anlaşma kapsamında ödeme yapmaya devam ederken, borç yükünü azaltma yönünde çalışmalarını sürdürüyor. Fenerbahçe, 2023 yılında sadece faiz ödemesi olarak 350 milyon TL ödeme gerçekleştirdi.

Kulüplerin Neden Çıkmak İstediği Belli
Anlaşmadan çıkma kararı alan ya da bu yönde adımlar atan kulüpler, yüksek faiz oranlarının ve gelir kısıtlamalarının finansal hareket alanlarını daralttığını ifade ediyor. Özellikle kulüplerin mali özgürlüklerini yeniden kazanma arzusu, yapılandırma sisteminden uzaklaşma eğilimini güçlendiriyor.

Bankalar Birliği anlaşması, Türk futbol kulüplerine mali disiplin ve borç yönetimi kazandırma hedefiyle başlatılmış olsa da, artan faiz yükü ve gelir kısıtlamaları nedeniyle bugün kulüplerin çıkmak için çaba sarf ettiği bir sistem haline gelmiş durumda. Trabzonspor ve Galatasaray bu alanda öncü adımlar atarken, Fenerbahçe ve Beşiktaş ise süreci dikkatle sürdürmeye devam ediyor.