AR-GE bütçesinde zirveye çıkan üniversiteler belli oldu
Yükseköğretim Kurulu (YÖK) tarafından hazırlanan 'Üniversite İzleme ve Değerlendirme Genel Raporu-2025', Türkiye'deki üniversitelerin araştırma ve geliştirme performansına dair dikkat çekici veriler ortaya koydu.
AA muhabirinin rapordan derlediği bilgilere göre, 2024 mali ve takvim yılı esas alınarak hazırlanan çalışma, üniversitelerin bütçe kullanımından akademik üretimine kadar çok sayıda başlığı kapsıyor. Raporda üniversiteler; “eğitim ve öğretim”, “araştırma-geliştirme, proje ve yayın”, “uluslararasılaşma”, “sürdürülebilirlik” ile “topluma hizmet ve sosyal sorumluluk” olmak üzere beş ana kategori altında değerlendirildi. Ayrıca dünya genelindeki araştırma ekosisteminin güncel eğilimleri doğrultusunda erişilebilirlik, kapsayıcılık, sürdürülebilirlik ve bilim iletişimi gibi yeni göstergeler de değerlendirme sistemine dahil edildi.
Bu kapsamda, yükseköğretim kurumlarının bütçelerinden AR-GE faaliyetlerine ayırdıkları paylar da ayrıntılı biçimde ele alındı. Türkiye genelinde faaliyet gösteren 208 üniversitenin 192’sinin geçen yıl AR-GE harcaması yaptığı belirlendi. Bu üniversitelerin 123’ünü devlet, 69’unu ise vakıf üniversiteleri oluşturdu.
Rapora göre, üniversitelerin toplam bütçeleri içinde AR-GE’ye ayrılan pay ortalama yüzde 3,01 seviyesinde gerçekleşti. Bütçesinin en az yüzde 5’ini AR-GE çalışmalarına ayıran üniversite sayısı ise 23 olarak kayıtlara geçti. Bu veriler, araştırma ve geliştirme faaliyetlerinin yükseköğretim kurumları açısından giderek daha fazla önem kazandığını ortaya koydu.
Bütçesinden AR-GE’ye en yüksek payı ayıran üniversiteler sıralamasında Gazi Üniversitesi yüzde 68,61 ile ilk sırada yer aldı. Gazi Üniversitesini yüzde 35,67 ile Sabancı Üniversitesi, yüzde 21,67 ile Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi izledi. Dördüncü sırada yüzde 19,18 ile Selçuk Üniversitesi, beşinci sırada ise yüzde 18,80 ile İstanbul Rumeli Üniversitesi yer aldı.
Listede ayrıca Yozgat Bozok Üniversitesi, Abdullah Gül Üniversitesi, İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü ve TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi ilk on içerisinde sıralandı. İlk 20’de yer alan diğer üniversiteler arasında Koç, Lokman Hekim, Piri Reis, Eskişehir Osmangazi, Özyeğin, Adana Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji, Orta Doğu Teknik, Boğaziçi, Karadeniz Teknik ve İstanbul Teknik üniversiteleri de bulunuyor.
Raporda yer alan veriler, Türkiye’de üniversitelerin AR-GE odaklı bütçe politikalarının güçlendiğini ve araştırma temelli kalkınma hedeflerinin yükseköğretim kurumları nezdinde daha görünür hale geldiğini ortaya koydu.
Bakmadan Geçme
