Ali Cevat Taşıran kimdir, neden vefat etti?

Akademisyen, yazar ve devrimci kimliğiyle tanınan Prof. Dr. Ali Cevat Taşıran, 20 Nisan 2025 tarihinde İsveç’in Göteborg kentinde yaşamını yitirdi. 73 yaşında hayata veda eden Taşıran, bir süredir kanser tedavisi görüyordu. Onun ardından hem bilim dünyasında hem de emek mücadelesi tarihinde derin bir boşluk kaldı.

Ali Cevat Taşıran kimdir?

1952 yılında Erzurum’da doğan Ali Cevat Taşıran, genç yaşta hem akademiye hem de politik mücadeleye adım attı. Hava Harp Okulu’nda subaylık eğitimi alırken, 1970 yılında Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi’ne (THKP-C) yakınlığıyla bilinen "Hava Kuvvetleri Proleter Devrimci Örgütü"ne katıldı. Aynı zamanda okulun öğrenci örgütü başkanlığını yürüttü.

1971 yılında mezun oldu ve subay olarak göreve başladı. Ancak devrimci faaliyetlerinden dolayı 13 Şubat 1972’de gözaltına alındı, 16 Mart 1972’de tutuklandı. Mahir Çayan, Ertuğrul Kürkçü gibi dönemin önemli isimleriyle bu süreçte yakın ilişkiler kurdu. Bayrampaşa Cezaevi’nde bir süre tutuklu kaldıktan sonra 1974 affıyla serbest bırakıldı.

Cezaevinden çıktıktan sonra emek mücadelesine yönelen Taşıran, Yeraltı Maden-İş Sendikası'nda çalıştı. Sendikal faaliyetleri Kırıkkale ve Seydişehir’de devam etti.

12 Eylül 1980 Darbesi'nin ardından yurtdışına çıkmak zorunda kalan Taşıran, İsveç'e yerleşti. Burada hem akademik hem entelektüel üretimini derinleştirdi. Örebro Üniversitesi'nde işletme yüksek lisansı (MBA) yaptı, ardından Göteborg Üniversitesi’nde ekonometri alanında doktorasını 1993’te tamamladı. 1998’de doçent, 2004 yılında profesör unvanını aldı. 2007’de Yükseköğretim Kurulu (YÖK), akademik derecesini Türkiye’de de tanıdı.

Taşıran; Göteborg Üniversitesi, London Metropolitan ve Middlesex Üniversitesi (Birleşik Krallık), Ann Arbor Sosyal Araştırmalar Enstitüsü (ABD), ODTÜ Kuzey Kıbrıs Kampüsü ve Gedik Üniversitesi’nde dersler verdi. Ayrıca Cape Town, Galatasaray, Bilkent ve Pamukkale üniversitelerinde misafir öğretim üyeliği yaptı.

2016 yılında Orta Doğu Teknik Üniversitesi Kıbrıs Kampüsü’nde Prof. Dr. Nazife Baykal’ın rektör atanmasıyla danışmanlık görevine başladı. 2017’de Sosyal Bilimler Akademik Kurulu Başkan Yardımcılığı görevine getirildi. Ancak 2019’da üniversite yönetimini eleştirdiği gerekçesiyle görevine son verildi.

Taşıran, çalışma ekonomisi, demografi, çevre politikaları, savunma ve barış, sağlık istatistikleri gibi birçok alanda araştırmalar yaptı. İstatistik, biyoistatistik, veri bilimi, çevre ölçümü gibi dersler verdi. 50’nin üzerinde makale yayımladı, 2 kitap ve 12 kitap bölümüne imza attı. Ayrıca bianet’te yayınlanan Erkek Şiddeti Çetelesi üzerinden önemli toplumsal analizler kaleme aldı.