'Aile çökerse toplum çöker' Prof. Kaya'dan dikkat çeken uyarı

Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Faruk Kaya, Karaköse Haber’e yaptığı açıklamada aile kurumunun yaşadığı sarsıntıya dikkat çekerek, “Aile çökerse toplum çöker” uyarısında bulundu. Cumhurbaşkanlığı tarafından 2025 yılının “Türkiye’de Aile Yılı” ilan edilmesini değerlendiren Prof. Dr. Kaya, bu kararın, aile kurumunun son yıllarda karşı karşıya kaldığı sorunların artık göz ardı edilemeyecek boyuta ulaştığını ortaya koyduğunu belirtti.

 Prof. Kaya, günümüzde aile yapısını zayıflatan unsurların sadece ekonomik sıkıntılarla sınırlı olmadığını ifade ederek şunları söyledi:

“Ulusal kültürler, küresel ve popüler kültürün baskısı altında kalmaktadır. Sosyal medya, televizyon programları ve yanlış modernleşme anlayışı aileyi yıpratıyor. Çoğu kez gerçek hayatta sabır ve fedakârlıkla kurulan bağlar zayıflarken, sanal âlemde sahte mutluluk tabloları tüketiliyor. Avrupa’yı taklit ederek modernleşme anlayışına yönelmek, onların yaşadığı aile krizlerini ithal etmekten öteye gitmemiştir.”

Kur’an-ı Kerim’de ve İslam düşünce tarihinde aileye verilen öneme de değinen Prof. Kaya:

 “Aile sevgiyi, merhameti ve fedakârlığı esas alan bir yapıdır. Kur’an-ı Kerim’de, ‘Onlara ısınıp kaynaşasınız diye size kendi türünüzden eşler yaratıp aranıza sevgi ve şefkat duyguları yerleştirmesi de O’nun kanıtlarındandır’ (Rum, 21) buyuruluyor. Peygamber Efendimiz de ‘Sizin en hayırlınız, ailesine karşı en hayırlı olanınızdır’ diyerek ailede ahlakın en yüksek değer olduğunu vurgulamıştır” dedi.

Türkiye ve Ağrı’daki veriler dikkat çekiyor

Prof. Dr. Faruk Kaya, son 20 yıldaki evlilik, boşanma ve doğurganlık verilerine de dikkat çekti. Türkiye genelinde 2004 yılında 615 bin olan evliliklerin 2024’te 568 bine düştüğünü; boşanmaların ise 91 binden 187 bine yükseldiğini belirten Kaya, doğurganlık hızının da 2,38’den 1,48’e gerileyerek nüfus yenilenme düzeyinin altına indiğini ifade etti. Ağrı özelinde de benzer bir tablo bulunduğunu dile getiren Prof. Kaya şu bilgileri paylaştı:

“2004 yılında Ağrı’da 6 bin 914 olan evlilik sayısı 2024’te 3 bin 132’ye gerilemiş, boşanmalar ise 101’den 394’e yükselmiştir. Doğurganlık oranı da 4,50’den 2,16’ya düşmüştür. Ağrı, Türkiye ortalamasının üzerinde doğurganlığa sahip olsa da gidişat açıktır: evlilikler azalıyor, boşanmalar artıyor, çocuk sayısı düşüyor.”

“Aile, bireyin en güvenli sığınağıdır”

Ailenin yalnızca günlük ihtiyaçların karşılandığı bir kurum değil, aynı zamanda karakter ve değerlerin şekillendiği ilk eğitim yuvası olduğunu vurgulayan Prof. Kaya, şu ifadeleri kullandı:

“Çocuk anne ve babasından paylaşmayı, sorumluluk almayı, sabrı ve fedakârlığı öğrenir. Böyle bir ortamda yetişen bireyler, hayatın fırtınaları karşısında yönünü kaybetse bile daima güvenli limana döner. Bu nedenle aile, bireyin duygusal bağışıklık sistemi ve nefsi terbiye etmenin en güzel okuludur.”

Çözüm önerileri

Prof. Kaya, aile kurumunu güçlendirmek için yapılması gerekenleri de şu şekilde sıraladı:

Anne ve babaların milli ve manevi değerleri çocuklarına aktarması,

Toplumda mahalle ve akrabalık kültürünün yeniden canlandırılması,

Devletin ekonomik teşvikler, eğitim politikaları ve medya denetimiyle aileyi desteklemesi,

Din ve eğitim kurumlarının gençleri evliliğe hazırlayacak eğitimler vermesi,

Doğurganlığı artıracak ve evlenme yaşını makul seviyelere çekecek adımların atılması.

Prof. Dr. Faruk Kaya açıklamasını:

 “Boşanmaların arttığı, doğumların azaldığı bir Türkiye geleceğimiz için ciddi bir uyarıdır. 2025’in Aile Yılı ilan edilmesi, bu gerçeği fark etmek için eşsiz bir fırsattır. Ancak geçici faaliyetlerle değil, kalıcı ve köklü adımlarla aileyi yeniden güçlendirmek zorundayız. Unutmayalım ki aile çökerse toplum çöker” sözleriyle tamamladı.