Ağrı'nın Taşlıçay ilçesindeki aşiretler ve köylere dağılımları

Ağrı’nın doğusunda yer alan Taşlıçay ilçesi, hem tarihi hem de kültürel yapısıyla dikkat çeken önemli yerleşim birimlerinden biri. Zengin etnik yapısı ve geleneksel aşiret sisteminin hâlen etkili olduğu bu bölgede, birçok köy farklı aşiretlere ev sahipliği yapıyor. İşte Taşlıçay’ın köy köy aşiret haritası ve ilçenin genel yapısına dair geniş bir değerlendirme…

Taşlıçay Nasıl Bir Yer?

Taşlıçay; Ağrı merkezine yaklaşık 30 kilometre uzaklıkta bulunan, tarihi, doğal güzellikleri ve toplumsal yapısıyla dikkat çeken bir ilçe. Dağlık ve engebeli bir coğrafyaya sahip olan ilçede tarım ve hayvancılık önemli geçim kaynakları arasında yer alıyor. Nüfusun önemli bir bölümü kırsal alanlarda yaşıyor ve sosyal yapı büyük ölçüde aşiretler üzerine kurulu. Bu aşiretler, toplumsal dayanışma, akrabalık ilişkileri ve yerel yönetimlerde etkili olmaya devam ediyor.

Taşlıçay'daki Aşiretler

Taşlıçay ilçesinde en çok karşılaşılan aşiretler arasında Pîlekî, Celalî, Şêxa, Mikaîlî, Memanî, Karapapak (Ecem), Redkan, Nezoyî, Qazkî, Çivîkî, Qaskî, Ecoyî, Sîpkî, Berazî, Şemskî, Sêvoyî, Badoyî, Misirkî gibi çok sayıda aşiret bulunuyor. Ayrıca bazı köylerde Azerî nüfusa da rastlanıyor.

Köylere Göre Aşiret Dağılımı

• Adakend ve Mezrası: Celalî

• Avdelik (Balçiçek): Pîlekî

• Yukarıtaşlıçay (Avekevira Jorîn): Pîlekî, Azerî

• Aşağıesen (Botiya Jêrê) ve Yukarıesen (Botiya Jorê): Celalî

• Güneysöğüt (Çerxiya): Pîlekî

• Taşteker (Dêrê): Celalî

• Bayıraltı (Dîdem): Şêxa, Mikaîlî, Memanî, Çixurî

• Yukarı ve Aşağı Düzmeydan (Dizmeydana Jêrê ve Jorê): Pîlekî

• Kayalı Mezrası (Ebûbeşka): Celalî

• Bayramyazı (Elekor): Celalî (Keskoyî), Pîlekî, Azerî

• Aras (Erez): Celalî

• Alakoçlu (Extiyar): Mikaîlî, Çivîkî, Redkan, Ecoyî, Sîpkî

• Yukarı ve Aşağı Dumanlı (Geldûşa Jêrê ve Jorê): Pîlekî

• Dilekyazı (Girêşêran): Qazkî

• Yankaya (Gola Eliyê Xido): Pîlekî

• Geçitveren (Golesor): Karapapak (Ecem)

• Yeltepe (Goma Azê): Pîlekî

• Satı (Goma Satê): Şêxa

• Karagöz (Goma Şawika): Celalî

• Gündoğdu (Goma Şemê & Şem): Pîlekî

• Samanyolu (Goma Ûsê): Pîlekî

• Boyuncak (Gomika Eyup Axa): Celalî

• Karagöz (Gomika Şavkê): Celalî

• Aşağıtoklu (Gundê Pîrê Jêrê): Memanî, Berazî

• Yukarıtoklu (Gundê Pirêyê Jorê): Karapapak (Ecem), Memanî

• Akyıldız Mezrası (Delavê Qîrê): Mikaîlî, Pîlekî, Şêxa

• Yılanlı Mezrası (Gomekork): Pîlekî

• Gundık Mezrası (Gundikê Gundik): Pîlekî

• Heciheya Mezrası (Gundikê Hecîheya): Pîlekî

• Kanitetk Mezrası (Gundikê Kanîtetk): Pîlekî

• Şıkeft Mezrası (Gundikê Şikeft/hişkeft): Pîlekî

• Yanalyol (Kornewroz): Pîlekî, Şêx

• Çöğürlü (Leşko): Celalî, Redkan, Pîlekî, Şemskî, Sêvoyî, Badoyî, Misirkî, Memanî

• Çökelge (Mardîk): Pîlekî

• Tanrıverdi (Mela Xwedêda): Pîlekî, Nezoyî

• Mîraşe: Şêxa

• İkizyamaç (Mîrzexan): Pîlekî, Karapapak

• Kumlubucak (Qimûcax): Celalî, Qazkî, Karapapak (Ecem)

• Düzgörev (Qubik): Nezoyî

• Kumluca (Qumılc): Qaskî

• Gözucu (Şêx Îbrahîm): Şêxa, Mikaîlî

• Yardımcılar (Xilfo): Nezoyî

• Yassıkaya (Xocik ve mezrası): Pîlekî, Azerî

Taşlıçay, aşiret yapısıyla hâlâ güçlü bir toplumsal dokunun sürdüğü ilçelerden biri olarak öne çıkıyor. Yerleşim yerlerinde yaşayan aşiretlerin varlığı, sadece demografik değil, aynı zamanda kültürel ve sosyal bir mirasın da göstergesi. Aşiretlerin varlığı, dayanışmayı ve toplumsal bağları güçlendirse de modernleşme ve şehirleşme süreçlerinde yeni dönüşümlere de zemin hazırlıyor.

Bu yapının gelecek nesillere nasıl aktarılacağı, bölgedeki gelişmelerle doğrudan ilişkili olacak gibi görünüyor.