Ağrı'nın geleceği için endişe veren sonuçlar
Ağrı, Türkiye ortalamasının altında kalarak en düşük endekse sahip iller arasında ikinci sırada yer aldı. Endeks, bugün doğan çocukların 18 yaşına geldiğinde sahip olacağı eğitim ve sağlık seviyesini ölçüyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Beşeri Sermaye Endeksi (2021-2023) verilerini ilk kez il bazında kamuoyuyla paylaştı. Dünya Bankası metodolojisi ile hazırlanan endeks, bugün doğan bir çocuğun sağlık ve eğitim koşulları dikkate alınarak 18 yaşına geldiğinde ulaşabileceği beşeri sermaye seviyesini ölçüyor.
Türkiye Genelinde Endeks Değişimi
2021’de 0,693 olan Türkiye’nin beşeri sermaye endeksi, 2022’de yüzde 0,5 artarak 0,696’ya yükseldi.
2023 yılında ise bir önceki yıla göre yüzde 0,9 azalışla 0,690 seviyesine geriledi.
Alt bileşenlerden hayatta kalma endeksi 2023’te 0,985, sağlık endeksi 0,966 olurken, eğitim endeksi 0,725 olarak kaydedildi.
AB Ülkeleri ile Kıyaslama
Avrupa Birliği (AB-27) ülkelerinde beşeri sermaye endeksi 2020 yılı itibarıyla ortalama 0,730 oldu. Finlandiya (0,796), İsveç (0,795) ve İrlanda (0,793) en yüksek değerlere sahip ülkeler arasında yer alırken; Romanya (0,584), Bulgaristan (0,614) ve Slovakya (0,665) en düşük değerlere sahip ülkeler oldu. Türkiye’nin ortalaması, AB ortalamasının altında kaldı.
Ağrı Alt Sıralarda
İl bazında yapılan değerlendirmede, 2023 yılında en yüksek beşeri sermaye endeksine sahip il 0,781 ile Çanakkale oldu. Çanakkale’yi Antalya (0,761), Erzincan (0,756), Eskişehir (0,755) ve Rize (0,749) takip etti.
Buna karşılık, en düşük beşeri sermaye endeksine sahip il 0,599 ile Şırnak oldu. Şırnak’ın ardından Ağrı, Şanlıurfa, Gümüşhane ve Muş en düşük değerlere sahip iller arasında yer aldı.
Ağrı’nın geleceği karanlık
TÜİK verilerine göre Ağrı, 2023 yılı beşeri sermaye endeksi sıralamasında son sıralarda bulunarak dikkat çekti. Eğitim ve sağlık koşullarının genel üretkenliğe yansıması açısından Ağrı, Türkiye ortalamasının gerisinde kaldı.
Uzmanlara göre bu durum, eğitim yatırımlarının artırılması ve sağlık hizmetlerinin iyileştirilmesi gerektiğini ortaya koyuyor. Endeksin düşük olması, gelecekte iş gücü verimliliği ve ekonomik kalkınma açısından da önemli bir risk olarak değerlendiriliyor.
Değişim gösteren iller
2021-2023 döneminde endeksin en çok arttığı il 0,026 puan artışla Çanakkale oldu. Uşak, Siirt, Antalya ve Erzincan da artış yaşayan iller arasında yer aldı.
Aynı dönemde Hatay, Adıyaman, Kahramanmaraş, Manisa ve Malatya’da ise endeksin düştüğü kaydedildi.
Bakmadan Geçme
