Karaköse ismi nereden geliyor

Karaköse İsmi Nereden Geliyor? Ağrı'nın Tarihi Yolculuğu

Geçmişten Günümüze Ağrı: Medeniyetlerin Kavşağı

Anadolu’nun doğusunda yer alan Ağrı, tarih boyunca birçok büyük medeniyete ev sahipliği yapmış önemli bir geçiş güzergâhı üzerinde yer alır. Urartular, Medler, Persler, Kimmerler, Ermeniler ve ilk Türk boylarından Sakalar gibi pek çok uygarlık, bu topraklarda iz bırakmıştır.

Urartulardan Kimmerlere, Medlerden Perslere

M.Ö. 1340 - M.Ö. 1200 yılları arasında bölgeye yerleşen Hurriler, Urfa’daki merkezlerinden uzak olması nedeniyle burada uzun süre tutunamamıştır. Ağrı’da en köklü uygarlığı ise Urartular kurmuştur.

Kral Menua döneminde (M.Ö. 810 - M.Ö. 786), Ağrı Dağı yamaçlarında bulunan yazıtlar bu egemenliğin en net kanıtlarındandır. Daha sonra Kimmerler, Medler ve Persler bölgeye hakim olmuştur.

Ağrı’ya Gelen İlk Türkler: Sakalar

Doğu Anadolu’ya gelip yerleşen ilk Türk topluluğu olarak M.Ö. 680 yılında Sakalar bilinir. Ardından Arsaklılar, Artaksıyaslılar, Bizanslılar ve İslam fetihleriyle birlikte Abbasiler bölgeyi kontrol etmiştir.

1071 Malazgirt Zaferi’nden sonra ise bölgeye Türk boyları yerleşmeye başlamıştır.

Orta Çağ’da Ağrı: İlhanlılardan Osmanlılara

13. ve 14. yüzyıllarda Ağrı; İlhanlılar, Cengizliler, Celayirliler ve Karakoyunluların yönetiminde kaldı. İlhanlılar döneminde bazı kurultaylar Ağrı Dağı eteklerinde kurulmuş ve bölge, Anadolu ile İran arasındaki yönetim merkezlerinden biri haline gelmiştir.

1393 yılında Aksak Timur’un fethettiği Ağrı, daha sonra Karakoyunlular ve ardından Akkoyunluların egemenliğine geçti.

Osmanlı Döneminde Karakilise, Sonra Karaköse

1514 Çaldıran Savaşı'nın ardından Yavuz Sultan Selim döneminde Ağrı, Osmanlı topraklarına katıldı.
Osmanlı döneminde şehir, “Şorbulak” adıyla anılırken, daha sonra Ermeniler döneminde “Karakilise” olarak adlandırıldı.

Kazım Karabekir Paşa’nın 1920'li yıllarda yaptığı düzenlemelerle şehir, “Karaköse” ismini aldı.

Ağrı Adı Nereden Geliyor?

1927 yılında il statüsü kazanan şehir, Türkiye’nin en yüksek zirvesi olan Ağrı Dağı’na atıfla “Ağrı” ismini aldı.

Batı literatüründe “Ararat” adıyla da anılan Ağrı, Tevrat’ta geçen Nuh’un Gemisi efsanesiyle de anılmaktadır.

Karaköse İsminin Anlamı Nedir?

Karaköse isminin kesin kökeniyle ilgili net bir bilgi bulunmamakla birlikte, Ermenice “Kilise” (Karakilise) ifadesinin, cumhuriyetin ilk döneminde Türkleştirilerek “Karaköse” halini aldığı bilinmektedir.

???? Bilgi Notu:

• Ağrı Dağı: 5.137 metre yüksekliği ile Türkiye’nin en yüksek dağıdır.

• Karaköse: 1927’ye kadar Ağrı il merkezinin resmi adı olarak kullanılmıştır.

• Ararat: Batı kaynaklarında Ağrı Dağı’nın bilinen adıdır.